Εγκύκλιοι - ΟΛΟΗΜΕΡΟ: Λειτουργία Ολοήμερου Προγράμματος Δημοτικών Σχολείων

Τα σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος των Δημοτικών Σχολείων ορίζονται στην Εγκύκλιο Φ.7/142557/Δ1/4-9-2018 «Λειτουργία των Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2018-2019» που απέστειλε το ΥΠΠΕΘ, ως ακολούθως:

α. Στα 6/θέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία ο ελάχιστος αριθμός για τη λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος (1^η, 2^η, 3^η ώρα) είναι 14 φοιτώντες μαθητές.

Στις σχολικές μονάδες οι οποίες λειτουργούν ως 4/θέσιες και 5/θέσιες ο ελάχιστος αριθμός μαθητών για τη λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος (1^η, 2^η, 3^η ώρα) ορίζεται στους 10 φοιτώντες μαθητές.

Όταν ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν στο Ολοήμερο Πρόγραμμα είναι χαμηλότερος των 14 φοιτώντων μαθητών σε 6/θέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία ή είναι χαμηλότερος των 10 φοιτώντων μαθητών σε 4/θέσια και 5/θέσια Δημοτικά Σχολεία, τότε με απόφαση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης αναστέλλεται η λειτουργία του τμήματος.

 Εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα, με ευθύνη του Διευθυντή/ντριας της σχολικής μονάδας, συντάσσεται και αποστέλλεται στην οικεία Διεύθυνση αναλυτική κατάσταση φοιτώντων μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα ΠΔ 79, άρθρο 11 κεφ. Α παρ. 16  (ΦΕΚ 109Α), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ142Α), (ΥΑ 69345/Δ1/2-5-2018 ΑΔΑ: 6Β114653ΠΣ-23Φ) Φ12/657/70691/Δ1/26-04-2016 ΥΑ (ΦΕΚ 1324Β).

Επισημαίνεται ότι η φοίτηση των μαθητών/τριών του Ολοήμερου Προγράμματος διακόπτεται όταν ο μαθητής/τρια συμπληρώσει 15 συνεχόμενες απουσίες, οι οποίες δεν δικαιολογούνται από ιατρική γνωμάτευση, όταν ο γονέας ή κηδεμόνας ζητήσει τη διακοπή της φοίτησης με γραπτή αίτησή του ή όταν ο γονέας ή κηδεμόνας δεν επικαιροποιήσει την εγγραφή του μαθητή/τριας κατά το 2^ο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου και το 1^ο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου (εδαφ. θ, παρ. 16, κεφ. Α. άρθ. 11, ΠΔ 79/2017 ΦΕΚ 109Α).

β. Στα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει το Ολοήμερο Πρόγραμμα μετά την λήξη του υποχρεωτικού ωραρίου στις 13:30, είναι η εγγραφή τουλάχιστον των 2/3 των μαθητών για τα 1/θέσια Δημοτικά Σχολεία και 10 μαθητών για τα 2/θέσια και 3/θέσια Δημοτικά Σχολεία. Δικαίωμα εγγραφής στο προαιρετικό Ολοήμερο Πρόγραμμα των ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων έχουν όλοι οι μαθητές/τριες του σχολείου. Στα ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία η αποχώρηση των μαθητών/τριών του προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος πραγματοποιείται στις 16:00. Υπεύθυνος για την αποχώρηση των μαθητών/τριών είναι ο εκπαιδευτικός που διδάσκει στο ολοήμερο πρόγραμμα  83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β). Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, στην περίπτωση που ο αριθμός των φοιτώντων μαθητών στα λειτουργούντα τμήματα του Ολοήμερου Προγράμματος δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις, τότε αναστέλλεται η λειτουργία τους με απόφαση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ύστερα από σχετική εισήγηση του Προϊστάμενου Εκπαιδευτικών Θεμάτων. Εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα, με ευθύνη του Προϊσταμένου/ης της σχολικής μονάδας, συντάσσεται και αποστέλλεται στην οικεία Διεύθυνση αναλυτική κατάσταση φοιτώντων μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα (Πίνακας Α), η οποία κοινοποιείται στον οικείο Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων.

γ. Στο Ολοήμερο πρόγραμμα του Ενιαίου τύπου Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου (4/θ και άνω), ορίζεται ανά ημέρα, ο εκπαιδευτικός που έχει την ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος. Η ημερήσια ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος, μπορεί να ανατίθεται σε εκπαιδευτικό κάθε ειδικότητας, καθώς και στον Διευθυντή/ντρια του σχολείου. Στους εκπαιδευτικούς που φέρουν την ευθύνη λειτουργίας στο Ολοήμερο Πρόγραμμα δεν προβλέπεται χορήγηση επιδόματος (εδαφ. α, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11,  ΠΔ 79/2017 ΦΕΚ 109Α).

δ. Με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ορίζονται: α) οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι διδάσκουν και συμπληρώνουν το υποχρεωτικό διδακτικό τους ωράριο στο Ολοήμερο Πρόγραμμα και β) ανά ημέρα, ο εκπαιδευτικός που έχει την ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος (εδαφ. β, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11,  ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

ε. Στο Ολοήμερο Πρόγραμμα καθημερινά και για 1 διδακτική ώρα εντάσσεται το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης – Προετοιμασίας, το οποίο ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ70. Στο Ολοήμερο Πρόγραμμα καθημερινά και για 1 διδακτική ώρα εντάσσεται επιλεγόμενο διδακτικό αντικείμενο από τα αναφερόμενα: Τ.Π.Ε., Αγγλικά, Αθλητισμός, Εικαστικά, Μουσική, Θεατρική Αγωγή και Πολιτιστικοί Όμιλοι Δραστηριοτήτων. Το διδακτικό αντικείμενο των Πολιτιστικών Ομίλων Δραστηριοτήτων δύναται να ανατίθεται στο σύνολο των εκπαιδευτικών για συμπλήρωση του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου (εδάφ. δ & ε, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11,  ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

στ. Κατά το 1^Ο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου το Σχολικό Συμβούλιο συνεδριάζει και αποφασίζει τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της διαδικασίας σίτισης των μαθητών που θα εγγραφούν στο Ολοήμερο Πρόγραμμα (εδαφ. ια, παρ.16,κεφ. Α, άρθρο 11,  ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Το γεύμα των μαθητών/τριών παρασκευάζεται στο σπίτι με ευθύνη των γονέων/κηδεμόνων τους. Ο υπεύθυνος του Ολοήμερου Προγράμματος καθώς και οι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν την επίβλεψη της διαδικασίας σίτισης, βοηθούν και καθοδηγούν τους μαθητές/τριες ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες που αφορούν στη διαδικασία του γεύματος και να εξυπηρετούνται αυτόνομα. Σε κάθε περίπτωση ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στους μαθητές/τριες των μικρών τάξεων μέχρι να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης.

Αναφορικά με την 1^η διδακτική ώρα του Ολοήμερου Προγράμματος ισχύει η περ. ιβ) της παρ. 16 του άρθρου 11Α του ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109Α) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ 142Α) και εντάσσεται στην παιδαγωγική διαδικασία ως Βιωματική Δραστηριότητα Υγιεινής Διατροφής. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα με την κατάλληλη παιδαγωγική υποστήριξη μπορεί αφενός να βοηθήσει στην ανάπτυξη υγιών διατροφικών συνηθειών απαραίτητων για την ατομική ανάπτυξη και υγεία των παιδιών και αφετέρου να συμβάλλει θετικά στην ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων όλων των μαθητών και των μαθητριών. Επισημαίνεται ότι την 1^η διδακτική ώρα του Ολοήμερου Προγράμματος ο αριθμός των εκπαιδευτικών, συμπεριλαμβανομένου και του υπεύθυνου του Ολοήμερου Προγράμματος, δεν υπερβαίνει τον αριθμό των λειτουργούντων τμημάτων της 2^ης διδακτικής ώρας του Ολοήμερου Προγράμματος.

 ζ. Επιπροσθέτως, για τη λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος (στα 4/θέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία) ισχύουν όσα αναφέρονται και στην εγκύκλιο με αριθ. 70279/Δ1/3-5-2018 «Ενέργειες προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου των Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2018-2019 – προγραμματισμός λειτουργίας Ολοήμερου Προγράμματος».

η. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης αίτησης εγγραφής στο Ολοήμερο Πρόγραμμα των σχολικών μονάδων απαιτείται η γραπτή έγκριση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και μόνο για λόγους που κρίνονται ιδιαίτερα σοβαροί (Έντυπο «ΔΗΜΟΤΙΚΟ-ΑΙΤΗΣΗ-ΔΗΛΩΣΗ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ»).

θ. Ειδικότερα, οι Προϊστάμενοι/ες των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων στα οποία θα λειτουργήσει Ολοήμερο Πρόγραμμα κατά το σχολικό έτος 2018-2019, θα πρέπει να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν έως τις 14-9-2018 στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης επικαιροποιημένη ονομαστική κατάσταση των εγγραφέντων μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα (Πίνακας Α), ανά τμήμα λειτουργίας. Οι Προϊστάμενοι/ες των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων θα πρέπει, επίσης, να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν με τη λήξη του διδακτικού έτους στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης τον επισυναπτόμενο Πίνακα Α1. Επίσης, οι Προϊστάμενοι/ες των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων θα υποβάλλουν ως 1-10-2018 το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα και τον Πίνακα Διδακτικού Ωραρίου συμπληρώνοντας τον επισυναπτόμενο Πίνακα Β στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε ηλεκτρονική μορφή.

 ι. Το ολοήμερο πρόγραμμα των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων θα λειτουργεί τουλάχιστον τρεις (3) ημέρες την εβδομάδα με τις εξής δυνατότητες:

• Με έναν επιπλέον εκπαιδευτικό ΠΕ70 (δηλαδή, μονοθέσιο με 2 εκπαιδευτικούς ΠΕ70, διθέσιο με 3 εκπαιδευτικούς ΠΕ70, τριθέσιο με 4 εκπαιδευτικούς ΠΕ70). Σε αυτήν την περίπτωση οι εκπαιδευτικοί ΠΕ70 αναλαμβάνουν τα μαθήματα της Αισθητικής Αγωγής, (Μουσική, Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή), της Φυσικής Αγωγής και των ΤΠΕ (εφόσον είναι κάτοχοι πιστοποίησης Β΄ επιπέδου). Το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης – Προετοιμασίας μετατίθεται στο προαιρετικό ολοήμερο πρόγραμμα και η έναρξη του ολοήμερου προγράμματος για τις τάξεις Α΄ και Β΄ δύναται να μετατίθεται την 6^η διδακτική ώρα με απόφαση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Τα πέντε (5) διδακτικά ημίωρα της Μελέτης – Προετοιμασίας, στις περιπτώσεις που αυτή μετατίθεται στο προαιρετικό ολοήμερο πρόγραμμα, αντικαθίστανται με τα διδακτικά αντικείμενα της Μουσικής, της Θεατρικής Αγωγής, των Εικαστικών, των Αγγλικών, της Φυσικής Αγωγής, των ΤΠΕ, όπως ορίζεται κατ’ ελάχιστον και κατά μέγιστον στην  ΥΑ 83939/Δ1/19-5-2017 (ΦΕΚ 1800Β).
• Με έναν ή περισσότερους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων των κλάδων ΠΕ06 (Αγγλικών), ΠΕ11 (Φυσικής Αγωγής), ΠΕ91 (Θεατρικής Αγωγής), ΠΕ79 (Μουσικής), ΠΕ08 (Καλλιτεχνικών) και ΠΕ 86 (Πληροφορικής) που για τα μονοθέσια και διθέσια θα διδάσκει στο σχολείο τουλάχιστον τέσσερις (4) διδακτικές ώρες ημερησίως (τρεις στο προαιρετικό ολοήμερο πρόγραμμα και μια στο πρωινό υποχρεωτικό) και για τα τριθέσια με ένα τμήμα προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος θα διδάσκει τουλάχιστον πέντε (5) διδακτικές ώρες ημερησίως. Στα τριθέσια δημοτικά που λειτουργούν δυο τμήματα προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος βασική προϋπόθεση για την λειτουργία τους είναι η παρουσία δυο εκπαιδευτικών ειδικοτήτων.
• Με συνδυασμό των δυο ανωτέρω περιπτώσεων, πχ το Προαιρετικό Ολοήμερο Πρόγραμμα Μονοθεσίου με λειτουργία τεσσάρων ημερών, δύναται να λειτουργεί τις δυο ημέρες με εκπαιδευτικό ΠΕ 70 και τις δυο άλλες ημέρες με εκπαιδευτικούς ειδικότητας. 
• Σε περιπτώσεις που η στελέχωση με οποιαδήποτε από τις ακόλουθες ειδικότητες ΠΕ06, ΠΕ11, ΠΕ91, ΠΕ79, ΠΕ08, ΠΕ86 είναι δυνατή για μια (1) ή δύο (2) ημέρες ή είναι δυνατή για 3, 4, 5 μέρες, αλλά με λιγότερες των τεσσάρων (4) διδακτικών ωρών την ημέρα για τα μονοθέσια και διθέσια και λιγότερες των πέντε (5) διδακτικών ωρών την ημέρα για τα τριθέσια, τότε το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα διαμορφώνεται όπως προβλέπεται στην με αριθ. πρωτ. 83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β), με τις ώρες των ειδικοτήτων να εντάσσονται στο πρωινό πρόγραμμα χωρίς τη λειτουργία του προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος.

Στα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία, ως προς το διδακτικό χρόνο που αφιερώνεται σε κάθε μάθημα ειδικότητας, προβλέπεται κατ’ ελάχιστον ο κάθε μαθητής/τρια του σχολείου, να παρακολουθεί για 1 διδακτικό ημίωρο το μάθημα της διαθέσιμης ειδικότητας σε συνδιδασκαλία, που θα οριστεί από τις ομαδοποιήσεις τις οποίες και θα συγκροτήσουν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου. Έτσι σε κάθε περίπτωση, για τα μαθήματα της Φυσικής Αγωγής, των Εικαστικών, της Μουσικής και της Θεατρικής Αγωγής, θα πρέπει ο κάθε μαθητής/τρια του σχολείου να διδάσκεται μέσω ομαδοποιήσεων και συνδιδασκαλίας κατ’ ελάχιστον το ένα διδακτικό ημίωρο όπως ορίζεται στην με αριθ. πρωτ. 83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β). Το ίδιο ισχύει και για το μάθημα των Αγγλικών που διδάσκεται εφόσον διατίθεται εκπαιδευτικός ΠΕ 06 καθώς και για το μάθημα των ΤΠΕ που διδάσκεται εφόσον διατίθεται εκπαιδευτικός ΠΕ 86 ή εκπαιδευτικός του σχολείου που είναι κάτοχος πιστοποίησης Β΄ επιπέδου.

Σε όσες περιπτώσεις Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων δεν λειτουργεί μια ή περισσότερες τάξεις λόγω έλλειψης μαθητών, οι ώρες αυτές που πλεονάζουν, διατίθενται στα διδακτικά αντικείμενα της Μουσικής, της Θεατρικής Αγωγής, των Εικαστικών, των Αγγλικών, της Φυσικής Αγωγής, των ΤΠΕ όπως ορίζεται κατ’ ελάχιστον και κατά μέγιστο στην ΥΑ 83939/Δ1/19-5-2017 (ΦΕΚ 1800Β). Αν και μετά από την συμπλήρωση του Προγράμματος εξακολουθούν να πλεονάζουν διδακτικές ώρες, αυτές, με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων διατίθενται για ενισχυτική διδασκαλία.

Στα ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία παρέχεται σχετική αυτονομία στη σύνταξη του Εβδομαδιαίου Ωρολογίου Προγράμματος, ως προς τον τρόπο και το χρόνο εισαγωγής των διδακτικών αντικειμένων στο Πρόγραμμα, το οποίο προσαρμόζεται στις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών, τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού, τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές συνθήκες του κάθε σχολείου και τις ώρες των εκπαιδευτικών που διατίθενται. Πάντα όμως στο πλαίσιο εφαρμογής της ΥΑ με αριθ. πρωτ. 83939/Δ1/19-5-2017 (ΦΕΚ 1800Β).

Συνιστάται το ολοήμερο πρόγραμμα στα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία, για παιδαγωγικούς λόγους και για τον εμπλουτισμό του προγράμματός του, τις ημέρες λειτουργίας του να στελεχώνεται με εκπαιδευτικούς διαφορετικών ειδικοτήτων, όπου αυτό είναι δυνατό.

Περιπτώσεις λειτουργίας Ολοήμερων Μονοθέσιων Δημοτικών Σχολείων

Ένα 1/θέσιο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο δύναται να λειτουργήσει και με τις παρακάτω εκδοχές στο εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμά του:

1.    Με διάθεση εκπαιδευτικού ειδικότητας για τουλάχιστον 3 ημέρες εβδομαδιαίως και για 4 ώρες τουλάχιστον την ημέρα και συγχρόνως διάθεση επιπλέον εκπαιδευτικού ειδικότητας για τουλάχιστον 2 διδακτικές ώρες την ημέρα διάθεσής του. Σε αυτή την περίπτωση ολοήμερο πρόγραμμα δύναται να λειτουργεί 3, 4 ή 5 μέρες την εβδομάδα και οι διδακτικές ώρες των επιπλέον εκπαιδευτικών ειδικοτήτων εντάσσονται στο πρωινό πρόγραμμα.

2.    Με διάθεση εκπαιδευτικού ειδικότητας για 1 ή 2 ημέρες την εβδομάδα με 2 τουλάχιστον διδακτικές ώρες την ημέρα ή διάθεση εκπαιδευτικού ειδικότητας από 3 έως 5 ημέρες και έως 3 διδακτικές ώρες την ημέρα. Σε αυτή την περίπτωση δεν προβλέπεται η λειτουργία του ολοήμερου προγράμματος και τα γνωστικά αντικείμενα των ειδικοτήτων εντάσσονται στο πρωινό πρόγραμμα.

3.    Με διάθεση επιπλέον εκπαιδευτικού ΠΕ70 με πλήρες ωράριο 25 ωρών και με έναν ή περισσότερους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων. Σε αυτή την περίπτωση το ολοήμερο πρόγραμμα λειτουργεί με τον εκπαιδευτικό ΠΕ70 και τα γνωστικά αντικείμενα των ειδικοτήτων εντάσσονται στο πρωινό πρόγραμμα. 

Κατά αναλογία τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή στα 2/θέσια και 3/θέσια Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία.

Έχοντας υπόψη την αποτύπωση λειτουργίας των ολιγοθέσιων σχολείων κατά το σχολικό έτος 2017-18 κατ’ εφαρμογή της ΥΑ με αριθ. πρωτ. 83939/Δ1/19-5-2017 (ΦΕΚ 1800Β) και τη θετική αποτίμηση από τα στοιχεία. 

Η  ΕΓΚΎΚΛΙΟΣ σε μορφή pdf