H (αναπτυξιακή) δυσπραξία αποτελεί αναπηρία ή ανωριμότητα ενός ατόμου ως προς την κίνηση. Πρόκειται για ανώριμο τρόπο διαχείρισης της πληροφορίας από τον εγκέφαλο, που συνεπάγεται κακή μετάδοση των μηνυμάτων προς το σώμα.

Η δυσπραξία επηρεάζει τον προγραμματισμό όσων κάνουμε και τον τρόπο με τον οποίο τα ολοκληρώνουμε. Συνδέεται με προβλήματα στην αντίληψη, τη σκέψη, το λόγο, τη μνήμη, την κριτική ικανότητα, την επεξεργασία και άλλες γνωστικές ικανότητες.

Φαίνεται ότι τα δύο ημισφαίρια δεν ανταποκρίνονται ταυτόχρονα και συντονισμένα, με αποτέλεσμα το άτομο να εμφανίζει δυσκολία στο σχεδιασμό και την ολοκλήρωση δραστηριοτήτων που απαιτούν κινητικές και γνωστικές ικανότητες. 

Άλλα ονόματα που έχουν χρησιμοποιηθεί για να περιγράψουν τη δυσπραξία είναι: «Αναπτυξιακή Διαταραχή Συγχρονισμού» και «Κινητικές Μαθησιακές Δυσκολίες». Στη βιβλιογραφία συναντώνται και οι όροι: «Ελάχιστη Εγκεφαλική Βλάβη» (Minimal Brain Damage) και «Σύνδρομο του Άτσαλου Παιδιού» (Clumsy Child Syndrome).

Είναι μια διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει με ποικίλους τρόπους το άτομο στα διάφορα αναπτυξιακά στάδια, ενώ επιδρά σε πολλές βασικές λειτουργίες που είναι απαραίτητες στην καθημερινή ζωή.

Τα συμπτώματα της δυσπραξίας και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Εμφανίζονται στην πρώιμη παιδική ηλικία, ενώ τα βρέφη που στη συνέχεια εκδηλώνουν δυσπραξία παρουσιάζουν έντονο εκνευρισμό με το παραμικρό, καθώς και προβλήματα σχετικά με την πρόσληψη τροφής.

Τα προβλήματα στην πρόσληψη τροφής είναι έντονα τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού και εστιάζονται στις κινητικές δυσκολίες που συνδέονται με τον τρόπο πρόσληψης της τροφής, όπως η χρήση του πιρουνιού ή του κουταλιού και ο συντονισμός χεριού και ματιού για τη μεταφορά της τροφής στο στόμα.

Τα παιδιά με δυσπραξία προτιμούν να τρώνε με τα χέρια και συνήθως είναι αρκετά άτσαλα στον τρόπο που τρώνε. Επίσης, η δυσπραξία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προβλημάτων στις κινήσεις των μερών του σώματος για την πρόσληψη της τροφής. Οι δυσκολίες στην πρόσληψη της τροφής μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολίες στη μάσηση ή την κατάποση, με αποτέλεσμα το παιδί να έχει πρόωρα το αίσθημα κορεσμού ή να κάνει εμετό.

Τα βρέφη με δυσπραξία συχνά αποφεύγουν δραστηριότητες που περιλαμβάνουν καλή αδρή και λεπτή κινητικότητα. Εμφανίζουν καθυστέρηση στην επίτευξη αναπτυξιακών σταδίων, ενώ δεν μπορούν να κατακτήσουν τα στάδια του μπουσουλήματος. Συνήθως, εμφανίζουν μία προτίμηση να προχωρούν εμπρός καθισμένα σε οκλαδόν στάση και έπειτα να κατακτούν απευθείας την όρθια βάδιση.

Είναι σημαντικό να γίνει πρώιμη διάγνωση της δυσπραξίας, καθώς τα προβλήματα μπορεί να γενικευτούν και να γίνουν πιο έντονα κατά την είσοδο του παιδιού στο σχολείο.

Το παιδί στην προσχολική ηλικία εμφανίζει:

•  έντονη σύγχυση και εκρηκτική συμπεριφορά
• αυξημένη κινητικότητα με έντονο κούνημα και χτύπημα των κάτω ή άνω άκρων
•  μειωμένο αυτοσυναίσθημα
•  φτερούγισμα των χεριών όταν τρέχει
• δυσκολίες στη διαχείριση της θέσης του σώματος
• δυσκολίες στην εκμάθηση ποδηλάτου
• απουσία της αίσθησης του κινδύνου
• φτωχή κινητικότητα
• διάσπαση προσοχής
•  απουσία του φανταστικού παιχνιδιού
• αρέσκεια για παιχνίδια με κατασκευές 

Επίσης το παιδί με Δυσπραξία:

• Έχει μια τάση για απομόνωση
• Συχνά εξαιτίας των δυσκολιών βιώνει την απόρριψη από τα άλλα παιδιά
• Ενδέχεται να εμφανίζει και δυσκολίες στο λόγο, καθώς και αυξημένα επίπεδα αισθητηριακού και κινητικού ερεθισμού.

Οι βασικοί τομείς στους οποίους το παιδί με δυσπραξία εμφανίζει δυσκολίες είναι:

• Ανάγνωση και ορθογραφία: εμφανίζουν δυσκολίες λόγω της περιορισμένης προσοχής και συγκέντρωσης καθώς και των προβληματικών ικανοτήτων για επεξεργασία των ακουστικών ερεθισμάτων. Κάποια παιδιά διαβάζουν καλά αλλά δεν κατανοούν αυτά που διαβάζουν, ενώ κάποια παιδιά είναι απρόθυμα να διαβάσουν δυνατά εξαιτίας των δυσκολιών άρθρωσης ή της έλλειψης αυτοπεποίθησης.

• Γραφή: είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της δυσπραξίας. Τα παιδιά δεν θα πρέπει να δέχονται κριτική για αυτό, παρά μόνο να ενθαρρύνονται για όσα καταφέρνουν. Ωστόσο, πολλές φορές τα ίδια συγκρίνουν τα γράμματα που κάνουν με αυτά των συμμαθητών τους.  

• Γλώσσα και ομιλία: Η ομιλία βρίσκεται σε ανώριμο στάδιο και η γλώσσα μπορεί να έχει βλάβες ή να καθυστερήσει να αναπτυχθεί. Για πολλά παιδιά, οι δυσκολίες στο συντονισμό των κινήσεων οδηγούν στην εμφάνιση προβλημάτων στην παραγωγή της ομιλούμενης γλώσσας. Τα παιδιά με δυσκολίες στη γλώσσα και την ομιλία χρειάζονται την παρέμβαση λογοθεραπευτή.

• Αντίληψη και σκέψη: Τα παιδιά με δυσπραξία εμφανίζουν φτωχή κατανόηση των μηνυμάτων και δυσκολίες στο να συσχετίσουν τα μηνύματα με τις πράξεις ή δράσεις. Όσον αφορά τις σκέψεις τους, μπορεί να έχουν δυσκολίες στην παραγωγή και οργάνωση των σκέψεων. 

Η δυσπραξία αποτελεί έναν τύπο αναπτυξιακής διαταραχής συντονισμού, που επηρεάζει τον κινητικό συντονισμό, τη γλώσσα και ομιλία, τη γραφή και ανάγνωση, τη σκέψη και αντίληψη. Είναι επομένως μια διαταραχή, στην οποία το παιδί εμφανίζει ελλείμματα σε μια ή περισσότερες γνωστικές λειτουργίες, καθώς και στην κίνηση και το συντονισμό, ενώ έχει άμεσες επιδράσεις στην κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.

Πηγή: Dyspraxia Foundation UK

Ανάρτηση chiourea.gr στο  Ειδική Αγωγή - ΔΥΣΠΡΑΞΙΑ

Διαβάστε επίσης:

• Δυσαναγνωσία ή Δυσκολία στην ανάγνωση;
• Δυσγραφία: τι είναι και ποια είναι τα συμπτώματα
•  Δυσγραφία
•  Δυσλεξία (Dyslexia)
• Καθρεπτική ή Κατοπτρική Δυσλεξία - Προτάσεις αντιμετώπισής της
• Η Δυσορθογραφία Δρ. Βογινδρούκας Γιάννης, Λογοπεδικός Γρηγοριάδου Έμυ, Λογοπεδικός
• ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: Συμπτώματα - Διαγνωστικά κριτήρια - Στρατηγικές αντιμετώπισης Δρ Γιαννέλη Παναγιώτα, Ειδική Παιδαγωγός