Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ) είναι ένα σύνδρομο που αναφέρεται σε άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες σχετικά με την προσήλωση της προσοχής τους σε μία δραστηριότητα ενώ ενδέχεται παράλληλα, να εμφανίζουν σωματική υπερδραστηριότητα.

 Ειδικότερα τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ χαρακτηρίζονται από απροσεξία, αδεξιότητα, δυσκολίες στην αφοσίωση στις σχολικές υποχρεώσεις ή τη συμμόρφωση σε υποδείξεις. Η διαταραχή αυτή μεταφράζεται ως ανικανότητα ρύθμισης της συμπεριφοράς. Το σχολείο και η τάξη είναι καθοριστικής σημασίας στην εκδήλωση,  εντόπιση, αλλά και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ΔΕΠ/Υ.

Σχετικά με τη ΔΕΠ/Υ γνωρίζουμε τα εξής:

• Σε μια τάξη 30 παιδιών, τουλάχιστον 1 παιδί παρουσιάζει το σύνδρομο.

• Το 50% ίσως και περισσότερα από τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ παρουσιάζουν συναισθηματικά προβλήματα.

• Δεν υπάρχει ένα σύνδρομο ΔΕΠ/Υ, αλλά πολλά. (Με την έννοια ότι κάθε παιδί με ΔΕΠ/Υ είναι μια διαφορετική περίπτωση).

•  Η ΔΕΠ/Υ σπάνια εμφανίζεται "μόνη της", ενώ συνήθως συνυπάρχει παράλληλα με άλλα προβλήματα, όπως οι Μαθησιακές Δυσκολίες ή τα Συναισθηματικά Προβλήματα.

• Τα συμπτώματα της ΔΕΠ/Υ αλλάζουν, πιθανόν απρόβλεπτα και ξαφνικά, όπως συμβαίνει και με τον καιρό.

•  Η αντιμετώπιση της ΔΕΠ/Υ, παρά τις διαφωτιστικές επεξηγήσεις που συναντάμε σε διάφορα κείμενα, εξακολουθεί να απαιτεί πολλή και επίπονη δουλειά.

Δεν υπάρχει εύκολος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τη ΔΕΠ/Υ στην τάξη - ούτε και στο σπίτι ακόμα. Ύστερα από όσα έχουν ειπωθεί και γίνει, θα λέγαμε ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνδρόμου στο πλαίσιο του σχολείου, εξαρτάται από την κατάρτιση και την επιμονή που έχουν οι εκπαιδευτικοί της τάξης και γενικότερα του σχολείου.

Αν ο εκπαιδευτικός εφαρμόσει τις ακόλουθες χρήσιμες συμβουλές, τότε η διδασκαλία σε μαθητές με ΔΕΠ/Υ θα είναι πιο εύκολη και περισσότερο αποτελεσματική. Τα παιδιά αυτά μπορούν να μεταμορφωθούν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Εκεί δηλαδή που ήταν οι πιο δύσκολοι μαθητές, μπορούν να γίνουν στη συνέχεια από τους πιο καλούς. Με την επίμονη και τη συνεπή εφαρμογή των τεχνικών που περιέχονται σε αυτές τις συμβουλές, με τη συνεργασία των συναδέλφων, των γονέων και του μαθητή, μπορείτε να δείτε την αποτυχία να αλλάζει πρόσωπο, να γίνεται ικανότητα και επιτυχία.

Οι συμβουλές απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, κάποιες θα είναι προφανώς περισσότερο κατάλληλες για μικρότερους μαθητές, ενώ άλλες για μεγαλύτερους. Θέματα ωστόσο δομής, εκπαίδευσης και ενθάρρυνσης είναι κοινά και αφορούν όλα τα παιδιά.

1. Σιγουρευτείτε ότι πρόκειται για ΔΕΠ/Υ. Φυσικά δεν είναι αρμοδιότητα του εκπαιδευτικού να κάνει τη διάγνωση, μπορείτε όμως, και θα έπρεπε, να κάνετε στους γονείς μερικές ερωτήσεις. Συγκεκριμένα, βεβαιωθείτε ότι έχει ελεγχθεί πρόσφατα η ακοή και η όραση του παιδιού και ότι επίσης δεν υπάρχουν άλλα ιατρικά προβλήματα. Βεβαιωθείτε ότι η σχετική εξέταση ήταν επαρκής. Συνεχίστε να κάνετε ερωτήσεις μέχρις ότου πεισθείτε. Την ευθύνη για όλα αυτά την έχουν οι γονείς και όχι ο εκπαιδευτικός, ο εκπαιδευτικός όμως μπορεί να υποστηρίξει τη διαδικασία.

2. Οργανώστε τη δική σας υποστήριξη. Το να είσαστε εκπαιδευτικός σε μια τάξη όπου υπάρχουν δύο ή τρία παιδιά με ΔΕΠ/Υ είναι ιδιαίτερα κοπιαστικό. Εξασφαλίστε την υποστήριξη του σχολείου και των γονέων. Βεβαιωθείτε ότι οι γονείς συνεργάζονται μαζί σας και ότι οι συνάδελφοί σας μπορούν να σας βοηθήσουν. Φροντίστε να υπάρχει κάποιος ειδικός που να μπορείτε να τον συμβουλευτείτε όταν συναντήσετε πρόβλημα. Ο ειδικός αυτός μπορεί να είναι ειδικός σε μαθησιακές δυσκολίες, παιδοψυχίατρος, κοινωνικός λειτουργός, σχολικός ψυχολόγος, σχολικός σύμβουλος, ειδικός παιδαγωγός, παιδίατρος. Η ειδικότητά του δεν έχει και τόσο σημασία. Εκείνο που πρέπει να σας ενδιαφέρει είναι να γνωρίζει αρκετά για τη ΔΕΠ/Υ και ναέχει δει αρκετά παιδιά με ΔΕΠ/Υ, ώστε να έχει σχετική εμπειρία.

3. Να ξέρετε τα όριά σας. Μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Εσείς ως εκπαιδευτικός δεν είστε υποχρεωμένος να είστε και ειδικός στη ΔΕΠ/Υ. Γι' αυτό δε θα πρέπει να διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια όταν θεωρήσετε πως την έχετε ανάγκη. 

4. Ρωτήστε το μαθητή τι θα τον βοηθούσε. Αυτή η εύλογη κίνηση παραβλέπεται σχεδόν πάντα. Εμείς οι ενήλικες είμαστε συνήθως τόσο απασχολημένοι στην προσπάθειά μας να ανακαλύψουμε μόνοι μας τι είναι καλό γι' αυτά τα παιδιά και τι οφείλουμε να κάνουμε γι' αυτά, που μας διαφεύγει να κάνουμε ερωτήσεις για το τι νομίζουν τα ίδια ότι θα τα βοηθούσε. Αυτά τα παιδιά έχουν συνήθως διαίσθηση. Αν τα ρωτήσετε, θα σας πουν πώς μπορούν να μάθουν καλύτερα. Ντρέπονται να σας ενημερώσουν από μόνα τους, γιατί τους φαίνεται κάπως τραβηγμένο. Ωστόσο προσπαθήστε να καθίσετε μαζί με το μαθητή κάνοντάς του ερωτήσεις για το πώς θα μπορούσε να μάθει καλύτερα. Ο καλύτερος "ειδικός" για να προτείνει την αποδοτικότερη μέθοδο εκμάθησης είναι το ίδιο το παιδί. Είναι φοβερό πόσο συχνά αγνοούνται ή δεν ακούγονται οι απόψεις τους. Επιπλέον, ιδιαιτέρως για τα μεγαλύτερα παιδιά, βεβαιωθείτε ότι το ίδιο το παιδί γνωρίζει τι είναι η ΔΕΠ/Υ. Αυτό θα βοηθήσει αρκετά και τους δυο σας.

5. Να θυμάστε το συναισθηματικό κομμάτι που περιλαμβάνει η διαδικασία της μάθησης. Αυτοί οι μαθητές χρειάζονται ειδική βοήθεια για να βρουν ευχαρίστηση μέσα στη τάξη, για να αντικαταστήσουν με επιτυχία την αποτυχία και τη ματαίωση, με ενθουσιασμό την ανία και το φόβο. Είναι απαραίτητο να δώσετε προσοχή στα συναισθήματα που εμπλέκονται στη διαδικασία της μάθησης.

6. Να θυμάστε ότι οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ έχουν ανάγκη από δομή και οργάνωση. Το περιβάλλον τους οφείλει να δομεί εξωτερικά αυτό που εκείνοι δεν μπορούν να δομήσουν εσωτερικά από μόνοι τους. Φτιάξτε λίστες. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ ωφελούνται πολύ από έναν πίνακα ή μια λίστα που θα χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς όταν χάνονται κατά τη διάρκεια μίας δραστηριότητάς τους.

Χρειάζονται προκαταρκτικές παρουσιάσεις, υπενθυμίσεις, επανάληψη. Χρειάζονται κατεύθυνση και όρια. Χρειάζονται δομή.

7. Αναρτήστε κανόνες. Να τους τοποθετήσετε σε ευδιάκριτο μέρος. Τα παιδιά δε θα νιώθουν άγχος αν γνωρίζουν τι περιμένετε από αυτά.

8. Να γράφετε τις οδηγίες, να τις λέτε και να τις επαναλαμβάνετε. Τα άτομα με ΔΕΠ/Υ έχουν ανάγκη να ακούνε τα ίδια πράγματα πάνω από μία φορά.

9. Να έχετε συχνή βλεμματική επαφή. Μπορείτε να "επαναφέρετε" ένα παιδί με ΔΕΠ/Υ χρησιμοποιώντας το βλέμμα. Κάντε το συχνά. Μια ματιά μπορεί να επαναφέρει ένα παιδί από την ονειροπόληση ή να το καθησυχάσει με τρόπο σιωπηλό.

10. Βάλτε το παιδί με ΔΕΠ/Υ να καθίσει κοντά σας ή σε εκείνο το σημείο που βρίσκεστε το μεγαλύτερο μέρος της ώρας. Αυτό θα συντελέσει αποτελεσματικά στη μείωση της έντονης κινητικότητάς του, που τόσο το ταλαιπωρεί.

11. Θέστε όρια και περιορισμούς. Στόχος της επιβολής ορίων είναι να συγκρατήσετε και να καθησυχάσετε τα παιδιά, όχι να τα τιμωρήσετε. Να επιβάλλετε τα όρια με συνέπεια, λογική, γρήγορα και απλά. Μην εμπλέκεστε σε πολύπλοκες, "δικηγορίστικες" συζητήσεις περί δικαίου. Αυτές οι μακροσκελείς συζητήσεις σάς απομακρύνουν από το στόχο σας. Μη χάνετε τον έλεγχο της κατάστασης.

12. Να έχετε όσο το δυνατό περισσότερο ξεκάθαρο και σαφές ημερήσιο πρόγραμμα. Τοποθετήστε το πάνω στον πίνακα της τάξης ή πάνω στο θρανίο του παιδιού. Να το χρησιμοποιείτε συχνά ως σημείο αναφοράς. Αν προτίθεστε να κάνετε κάποιες αλλαγές, όπως κάνουν αρκετοί έμπειροι εκπαιδευτικοί, ενημερώστε και προετοιμάστε τα παιδιά. Οι ανακατατάξεις και οι ξαφνικές αλλαγές τούς είναι δύσκολες. Τα αποπροσανατολίζουν. Φροντίστε λοιπόν να τα προετοιμάσετε αρκετό καιρό πριν. Ανακοινώστε τους τι πρόκειται να συμβεί και όσο ο καιρός πλησιάζει, εξακολουθήστε να επαναλαμβάνετε όλο και περισσότερο, τις επικείμενες αλλαγές.

13. Προσπαθήστε να τα βοηθήσετε ώστε να σχεδιάσουν το πρόγραμμα που θα ακολουθήσουν μετά το τέλος της ημέρας τους στο σχολείο, παίρνοντας έτσι μέτρα ώστε να αποφευχθεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠ/Υ: η αδράνεια.

14. Καταργήστε ή μειώστε τη συχνότητα των τεστ που υπόκεινται σε χρονικούς περιορισμούς. Η εκπαιδευτική αξία αυτών των τεστ είναι μικρή.

15. Επιτρέψτε τους, ως δικλίδα ασφαλείας, να "δραπετεύουν" για λίγο από την τάξη. Αν αυτό περάσει και ενσωματωθεί στους κανόνες της τάξης, δε θα εκνευρίζονται από την ανυπαρξία διεξόδου. Μ' αυτόν τον τρόπο θα μάθουν να κάνουν χρήση της αυτοπαρατήρησης και της αυτο-ρύθμισής τους.

16. Προσπαθήστε ώστε οι εργασίες για το σπίτι να στηρίζονται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ δεν αντέχουν συνήθως το μεγάλο φόρτο εργασίας. Εφόσον μαθαίνουν αυτά που πρέπει, είναι προτιμότερο να τους επιτρέπεται να έχουν λιγότερη δουλειά στο σπίτι. Δεν πρέπει να έχουν περισσότερη δουλειά απ' αυτή που μπορούν ν' αντέξουν.

17. Παρακολουθήστε συχνά την πρόοδό τους. Η συχνή πληροφόρησή τους για την προσωπική τους πρόοδο έχει εξαιρετικά οφέλη, καθώς τα βοηθάει να παραμένουν στο στόχο, τους επιτρέπει να ξέρουν τι περιμένουν οι άλλοι από αυτά και πώς τα πηγαίνουν στο σχολείο.  Όλα αυτά αποτελούν παράγοντες που συντελούν στην ενθάρρυνσή τους.

18. Σπάστε τις μεγάλες εργασίες σε μικρότερες. Αυτό συνιστά μία από τις πιο σημαντικές τεχνικές διδασκαλίας για τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ. Οι μεγάλες εργασίες γρήγορα "πνίγουν" το παιδί, με αποτέλεσμα να οπισθοχωρεί έντρομο και γεμάτο δάκρυα με ένα "ποτέ δε θα μπορέσω να το κάνω ΑΥΤΟ". Αν όμως χωρίζετε τις εργασίες σε μικρότερα τμήματα που μπορεί να χειριστεί ευκολότερα, τότε κάθε μικρότερο κομμάτι θα του φαίνεται ευκολότερο να κάνει και έτσι δεν θα νιώθει "πνιγμένο". Γενικά, τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα πράγματα από αυτά που νομίζουν ότι μπορούν. Με αυτήν τη διαφορετική κατανομή του υλικού, ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιτρέψει στο παιδί να αποδείξει στον εαυτό του ότι τα καταφέρνει.

19. Κάντε χιούμορ, διασκεδάστε τη διδασκαλία, αποφύγετε να είστε κοινότοποι και συμβατικοί. Τα άτομα με ΔΕΠ/Υ αγαπούν την καινοτομία. Ενθουσιάζονται. Τα βοηθάει στη συγκέντρωση - και εσείς συγκεντρώνεστε μ' αυτόν τον τρόπο. Αυτά τα παιδιά είναι όλο ζωή - αγαπούν τη διασκέδαση και το παιχνίδι. Και πάνω απ' όλα, απεχθάνονται τη βαρεμάρα. Η "θεραπεία" τους περιλαμβάνει πολλά βαρετά πράγματα, όπως ημερήσια προγράμματα, λίστες και κανόνες. Θα βοηθούσε λοιπόν αρκετά, αν, κατά διαστήματα, μπορείτε να αφήνεστε και να "παιδιαρίζετε".

20. Προσέξτε την υπερδιέγερση από υπερβολικά πολλά εξωτερικά ερεθίσματα. Το παιδί με ΔΕΠ/Υ μπορεί να ξεχειλίσει όπως μια κατσαρόλα επάνω στη φωτιά. Πρέπει να είστε σε θέση να μειώσετε γρήγορα τη "θερμοκρασία", και ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσετε το χάος στην τάξη του σχολείου είναι να το προλάβετε εξαρχής.

21. Αναζητήστε την επιτυχία και τονίστε την όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτά τα παιδιά ζουν μέσα σε τόση αποτυχία, που χρειάζονται τη μεγαλύτερη δυνατή θετική αντιμετώπιση. Μη δώσετε όμως υπερβολική έμφαση σ' αυτό. Ο έπαινος είναι χρήσιμος και εποικοδομητικός. Αγαπούν την ενθάρρυνση, τα "τρέφει". Χωρίς αυτή συρρικνώνονται και μαραίνονται. Συχνά το πιο αποκαρδιωτικό κομμάτι της ΔΕΠ/Υ δεν είναι η ίδια η ΔΕΠ/Υ, αλλά  η δευτερεύουσα επιβλαβής επίδραση που έχει στην αυτοπεποίθηση του παιδιού. Γι' αυτό λοιπόν τα παιδιά αυτά χρειάζονται πραγματικά να "ποτίζονται" καθημερινά με παρότρυνση και έπαινο.

22. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ παρουσιάζουν συχνά πρόβλημα μνήμης. Διδάξτε τους μικρά κόλπα, όπως μνημονικές τεχνικές, χρησιμοποιήστε βοηθητικές κάρτες κ.λπ. Συχνά επίσης έχουν προβλήματα με αυτό που ο Mel Levine αποκαλεί "ενεργό μνήμη", το χώρο της μνήμης δηλαδή που χρησιμοποιείται όταν προσπαθούμε να ολοκληρώσουμε μια εργασία. Οποιοδήποτε μικρό κόλπο μπορείτε να σκεφτείτε  (συνθηματικές κινήσεις, ομοιοκαταληξίες, κωδικούς κλπ) μπορεί να βοηθήσει πολύ στη βελτίωση της μνήμης.

23. Χρησιμοποιήστε σχεδιαγράμματα. Διδάξτε τους πώς να χρησιμοποιούν σχεδιαγράμματα. Διδάξτε τους την υπογράμμιση. Αυτές οι τεχνικές δεν είναι εύκολες για τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ, αλλά εάν τις μάθουν, μπορεί να συντελέσουν στη δόμηση και στη σχηματοποίηση αυτού που μαθαίνουν τη στιγμή που το μαθαίνουν. Βοηθάει στο να αισθανθούν ότι τα καταφέρνουν ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ, τη στιγμή δηλαδή που το χρειάζονται περισσότερο. Έτσι, δεν αισθάνονται ότι ματαιοπονούν, ένα συναίσθημα που τους ακολουθεί σε όλη τη μαθησιακή διαδικασία.

24. Ανακοινώστε αυτό που θέλετε να πείτε προτού το πείτε. Πέστε το. Μετά επαναλάβετε αυτό που είπατε. Πολλά παιδιά με ΔΕΠ/Υ είναι οπτικοί και όχι ακουστικοί τύποι. Επομένως, θα βοηθούσε πολύ αν μπορούσατε να γράψετε αυτό που πρόκειται να πείτε και εν συνεχεία να το πείτε πάλι. 

25. Απλοποιήστε τις οδηγίες. Απλοποιήστε τις επιλογές. Απλοποιήστε το ημερήσιο πρόγραμμα. Χρησιμοποιήστε πιο εύκολο λεξιλόγιο. Χρωματίστε τις λέξεις που χρησιμοποιείτε. Ο χρωματισμός της γλώσσας κρατά την προσοχή.

26. Χρησιμοποιήστε πληροφοριακό υλικό που βοηθάει το μαθητή στην αυτοπαρατήρησή του. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ έχουν την τάση να μην αυτο-παρατηρούνται. Συχνά δεν έχουν ιδέα για την εντύπωση που προκαλούν ή για τον αντίκτυπο της συμπεριφοράς τους. Προσπαθήστε να τους παρέχετε αυτές τις πληροφορίες με εποικοδομητικό τρόπο. Κάντε ερωτήσεις όπως: "Ξέρεις τι έκανες μόλις τώρα;" ή "Πώς νομίζεις ότι θα μπορούσες να το πεις διαφορετικά;" ή "Γιατί, κατά τη γνώμη σου, το κορίτσι στεναχωρήθηκε μ' αυτό που του είπες;" Κάντε τους ερωτήσεις που ενισχύουν την αυτοπαρατήρηση.

27. Ορίστε με σαφήνεια τις προσδοκίες σας.

28. Μπορείτε, να χρησιμοποιήσετε ένα σύστημα με πόντους στο πλαίσιο της προσπάθειας για την αλλαγή της συμπεριφοράς ή ένα σύστημα επιβράβευσης για παιδιά μικρότερης ηλικίας. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ ανταποκρίνονται στην επιβράβευση και χρειάζονται κίνητρα.

29. Αν το παιδί δείχνει ότι δυσκολεύεται να αναγνωρίζει κάποιους κοινωνικούς κώδικες  (γλώσσα του σώματος, τόνο της φωνής, σωστή χρήση του χρόνου κ.λπ.), προσπαθήστε να του δώσετε διακριτικά συγκεκριμένες και σαφείς συμβουλές εν είδει κοινωνικής εκπαίδευσης. Πρώτα, για παράδειγμα, πέστε "Προτού πεις τη δική σου ιστορία, άκουσε την ιστορία του άλλου" ή "Κοίταζε τον άλλον όταν μιλάει". Πολλά παιδιά με ΔΕΠ/Υ δίνουν την εντύπωση ότι είναι αδιάφορα ή εγωιστικές, ενώ αυτό που συμβαίνει πραγματικά είναι ότι δεν έχουν μάθει πώς να συναναστρέφονται με τους άλλους ανθρώπους. Αυτή η δεξιότητα δεν αποκτάται αυτόματα σε όλα τα παιδιά, μπορεί όμως να διδαχθεί.

30. Διδάξτε τους πώς να γράφουν σε ένα τεστ.

31. Μετατρέψτε τη σχολική εργασία σε ομαδικό παιχνίδι. Το κίνητρο της ομάδας βοηθάει το παιδί με ΔΕΠ/Υ.

32. Χωρίστε τις δυάδες, ή τριάδες ή και τις ομάδες που δεν λειτουργούν καλά μαζί.

33. Βοηθήστε το παιδί με ΔΕΠ/Υ να ενταχθεί κοινωνικά. Όσο αισθάνεται ότι ανήκει στο σύνολο, θα έχει κίνητρα και δε θα αποσπάται η προσοχή του.

34. Όποτε το επιτρέπουν οι περιστάσεις, αναθέστε στο παιδί με ΔΕΠ/Υ κάτι για το οποίο να είναι υπεύθυνο.

35. Δοκιμάστε να υπάρχει ένα Τετράδιο Επικοινωνίας Σχολείου-Σπιτιού. Αυτό μπορεί πραγματικά να βοηθήσει στην καθημερινή επικοινωνία γονέα-εκπαιδευτικού για να αποφευχθούν οι αρνητικά φορτισμένες συναντήσεις. Λειτουργεί επίσης εποικοδομητικά στην συχνή πληροφόρηση που είναι αναγκαίο να έχουν οι γονείς για τα παιδιά αυτά.

36. Προσπαθήστε να κρατάτε σημειώσεις για την καθημερινή τους πρόοδο.

37. Ενισχύστε και δομήστε ένα πλαίσιο για αυτοαναφορά και αυτοπαρακολούθηση. Μικρές συζητήσεις στο τέλος της ημέρας μπορεί να αποδειχτούν χρήσιμες.

38. Προετοιμάστε τα παιδιά για οτιδήποτε είναι εκτός προγράμματος. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ έχουν ανάγκη να γνωρίζουν προκαταβολικά αυτό που πρόκειται να συμβεί έτσι ώστε να προετοιμαστούν ψυχολογικά. Αν ξαφνικά τους δοθεί ελεύθερος χρόνος και βγουν από το πρόγραμμά τους θα εμφανίσουν υπερδιέγερση.

39. Επαινέστε, χαϊδέψτε, επιδοκιμάστε, ενθαρρύνετέ τα. Δώστε τους "τροφή"

40. Ζητήστε από τα μεγαλύτερα παιδιά να γράφουν τις ερωτήσεις τους. Αυτό θα τα βοηθήσει να σημειώνουν τις σκέψεις τους και να ακούνε καλύτερα τις απαντήσεις.

41. Πολλά παιδιά με ΔΕΠ/Υ εμφανίζουν δυσκολία στο γράψιμο. Σκεφτείτε άλλες εποικοδομητικές εναλλακτικές λύσεις. Πέστε τους να χρησιμοποιούν τον υπολογιστή. Υπαγορεύστε. Δώστε τους προφορικά τεστ.

42. Να είστε όπως ο μαέστρος μιας ορχήστρας. Τραβήξτε την προσοχή της ορχήστρας προτού ξεκινήσει  (μπορείτε να μείνετε σιωπηλοί ή να χτυπήσετε ρυθμικά τη μπαγκέτα σας για να το καταφέρετε). Κρατήστε την τάξη "σε ρυθμό", αποτεινόμενος σε διαφορετικά πρόσωπα από τα οποία χρειάζεστε τη βοήθειά τους.

43. Όταν υπάρχει δυνατότητα, κανονίστε να υπάρχει ένας συμμαθητής που μπορεί να βοηθήσει στη μελέτη και δώστε το τηλέφωνό του.

44. Εξηγήστε και κάντε όσο πιο φυσιολογική μπορείτε την ιδιαίτερη μεταχείριση που λαμβάνει ο μαθητής με ΔΕΠ/Υ, προκειμένου να αποφευχθεί ο στιγματισμός του.

45. Να βλέπετε τους γονείς συχνά. Αποφεύγετε τις συναντήσεις σε περιόδους προβλημάτων ή κρίσης.

46. Ενθαρρύνετε το παιδί να διαβάζει μεγαλόφωνα στο σπίτι. Διαβάζετε όσο το δυνατό πιο μεγαλόφωνα στην τάξη. Διηγηθείτε ιστορίες. Βοηθήστε το να αποκτήσει την ικανότητα να παραμένει στο ίδιο θέμα, χωρίς να αποσπάται η προσοχή του.

47. Επαναλαμβάνετε, επαναλαμβάνετε, επαναλαμβάνετε. 

48. Γυμναστική. Μία από τις καλύτερες θεραπείες αντιμετώπισης της ΔΕΠ/Υ για τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες είναι η γυμναστική, και κατά προτίμηση, η έντονη γυμναστική. Η γυμναστική βοηθάει στην εκτόνωση της υπερβολικής ενέργειας και στην εστίαση της προσοχής, διεγείρει συγκεκριμένες ορμόνες και νευρο-χημικές ουσίες που δρουν ευεργετικά στον οργανισμό, και  είναι διασκεδαστική. Βεβαιωθείτε ότι η γυμναστική ΕΙΝΑΙ διασκεδαστική έτσι ώστε το παιδί να συνεχίσει να ασκείται και στην υπόλοιπη ζωή του.

49. Έμφαση, αναφορικά με τα μεγαλύτερα παιδιά, πρέπει να δίνεται στην προετοιμασία τους πρίν έρθουν στο σχολείο. Όσο πιο ενήμερο είναι το παιδί εκ των προτέρων για το τι θα συζητηθεί στην τάξη κατά τη συγκεκριμένη ημέρα, τόσο πιο εύκολα θα του γίνει κατανοητό το υλικό που θα παρουσιαστεί.

50. Να είστε πάντα έτοιμοι για ξεχωριστές, ευχάριστες καταστάσεις. Τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ είναι πολύ πιο ταλαντούχα και χαρισματικά απ' όσο δείχνουν. Είναι γεμάτα δημιουργικότητα, παιχνιδιάρικη διάθεση, αυθορμητισμό και κέφι. Είναι συνήθως ευέλικτα σε καταστάσεις, είναι ανοιχτόκαρδα και τους αρέσει να βοηθούν. Συνήθως χαρακτηρίζονται από "κάτι το ιδιαίτερο", που ευεργετεί το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. 

Να θυμάστε ότι μέσα σε αυτήν τη κακοφωνία υπάρχει μία μελωδία, μια συμφωνία, που περιμένει να γραφεί.

Επιμέλεια: Δρ Ράνια Χιουρέα, Σύμβουλος ΕΑΕ

Διασκευή από το βιβλίο Answers to Distraction, Edward M. Hallowell, M.D. και John J. Ratey, M.D., Pantheon, Ν. Υork, 1995.

 www.drhallowell.com

Δρ Έντουαρντ Χάλογουελ, παιδοψυχίατρος, ιδρυτής του Κέντρου Γνωστικής και Ψυχικής Υγείας στο Σάντμπερι της Μασαχουσέτης, διδάσκει στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

Ανάρτηση chiourea.gr στο ΔΕΠΥ - Υλικό

Διαβάστε επίσης:

1) Αποτελεσματικές στρατηγικές αισθητηριακής αφύπνισης για παιδιά και εφήβους με ΔΕΠΥ Επιμέλεια Δρ. Ράνια Χιουρέα, Σύμβουλος ΕΑΕ

2) Πώς μπορεί ο εκπαιδευτικός να βοηθήσει ένα παιδί με ΔΕΠΥ (ADHD)

3) "ΔΕΠ-Υ: Χρήσιμες συμβουλές για την αντιμετώπιση στη σχολική τάξη" Ράνια Χιουρέα PhD Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ

4) Πρακτικές Οδηγίες για παιδιά με ελλειμματική προσοχή και υπερκινητικότητα Βάγια A. Παπαγεωργίου – Παιδοψυχίατρος

5) Προσεγγίζοντας το παιδί με ΔΕΠΥ - Πρακτικές υποστήριξής του για εκπαιδευτικούς και γονείς Δρ Ράνια Χιουρέα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ  

6) "Με κουράζει τόσο πολύ"! Διάσπαση προσοχής και 15 οδηγίες για δασκάλους Άσπα Μητρακάκη  

7) Δυσκολίες προσοχής μέσα στην τάξη Σοφία Κουιμάνη

8) Το παιδί με ΔΕΠΥ στο Νηπιαγωγείο-Πρακτικές συνοπτικές οδηγίες για εκπαιδευτικούς Δρ Ράνια Χιουρέα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ

9) Πώς να βελτιώσουμε τη μνήμη των παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/ Υπερκινητικότητα

10) 10 + 1 Κόλπα Μνήμης για Παιδιά με Διάσπαση Προσοχής και Μαθησιακές Δυσκολίες Ευαγγελία Σούπη