21-24 Σεπτεμβρίου 2017

«Τίποτα για εμάς χωρίς εμάς», Σινεμά και Αναπηρία

σε συνεργασία με την Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία και τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Λεωφόρος Συγγρού 107, Αθήνα 11745.

Τηλ: 213 017 8000

Κλασικές ταινίες με θέμα την αναπηρία και τέσσερις ταινίες πρώτης προβολής.

Τις προβολές θα πλαισιώνουν ανοιχτές συζητήσεις με ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και χειλανάγνωση.

Όλες οι προβολές του Αφιερώματος είναι προσβάσιμες σε όλους και με ελεύθερη είσοδο. Δελτίο προτεραιότητας 1 ώρα πρίν την προβολή.

Διαβάστε αναλυτικά το πρόγραμμα εδώ.

Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2017 ώρα 17:30

DINA / ΝΤΙΝΑ (2017, ΗΠΑ, 101′) (Α’ ΠΡΟΒΟΛΗ)

 Η Ντίνα και ο Σκοτ, αμφότεροι αυτιστικοί υψηλής λειτουργικότητας, δίνονται ολοκληρωτικά στην κάμερα, προτού δοθούν οριστικά ο ένας στον άλλον, με το αποτέλεσμα να είναι το πιο αναπάντεχο και ειλικρινές ρομάντζο που ευλόγησε τελευταία τη μεγάλη οθόνη. Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Σάντανς. 

Περισσότερο από ένα μη νευρό – τυπικό πορτρέτο των δυο αυτιστικών πρωταγωνιστών, το «Ντίνα» είναι οι στιγμές που εκείνος ξεπερνάει κάθε του ανασφάλεια κι εκείνη διεκδικεί με πάθος όσα τα κοινωνικά στερεότυπα της έχουν στερήσει. Είναι η έκδηλη ανάγκη για επαφή και η διεκδίκηση για αυτονόητες κατακτήσεις εκτός του κανονιστικού πλαισίου.

Βουτηγμένο στο φως μιας πανέμορφης παλέτας και με τις γλυκές μελωδίες του Mάικλ Σερά να συνοδεύουν διακριτικά, το φιλμ αποτελεί την οριστική δικαίωση της επίπονης μεθόδου των Σικλς και Σαντίνι που ακολούθησαν την Ντίνα για 15 μήνες. Το φιλμ παρακολουθεί την εξέλιξη μιας σχέσης που παρότι στερείται όσα θα την έκαναν ένα εντός νόρμας θελκτικό ρομάντζο, καταλήγει σε ένα υπέροχο μη νευροτυπικό ρομάντζο αγάπης που καταγράφηκε ποτέ on camera. Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για το Καλύτερο Ντοκιμαντέρ στο τελευταίο Φεστιβάλ του Σάντανς.

Σκηνοθεσία: Antonio Santini, Daniel Sickles
Φωτογραφία: Adam Uhl
Μουσική: Michael Cera
Μοντάζ: Sofia Subercaseaux
Εμφανίζονται: Dina Buna, Scott Levin, Frank Costanzo, Jeannie Levin, Jenny Osborne, Larry Levin
ΗΠΑ | 2017 | Έγχρωμο | DCP | 101΄ | Αγγλικά

19:30 | Τα Τέρατα / Freaks

Πρωτοποριακή στη θεματική της, η ταινία κατέστρεψε την καριέρα του σκηνοθέτη της Tod Browning, ο οποίος τόλμησε να απεικονίσει ένα θέαμα που το κοινό δεν ήταν έτοιμο να δει το 1932. Μία από τις καλύτερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Η μοναδική στο είδος της δημιουργία του Μπράουνινγκ συνιστά ένα κινηματογραφικό παράδοξο που ταλαιπωρήθηκε όσο λίγα, ίσως γιατί πέρα από την προφανή «βλασφημία» της χρησιμοποίησης αληθινών «τεράτων», αντιπροσωπεύει το ένοχο υποσυνείδητο κάθε ιστορίας εκδίκησης, δικαιώνοντας τους παραμορφωμένους αυτουργούς της σε μια εντυπωσιακή αντιστροφή ρόλων.

Τα «Τέρατα» είναι μια ιστορία αγάπης, πίστης και βαθιάς συντροφικότητας σε έναν δύσμορφο κόσμο «τεράτων» του τσίρκου που, μοιραία, όταν έρθει σε επαφή με έναν κόσμο «ανθρώπινο», θα εκτροχιαστεί σε μια ιστορία απάτης, προδοσίας και εκδίκησης από τους αληθινούς απόβλητους και παραμορφωμένους αυτού του κόσμου. Η φράση «είναι μία από εμάς» που κλείνει αυτό το τρομακτικό παραμύθι, μετατρέπεται στην επιτομή της συλλογικής εκδίκησης και μάλιστα στην πιο φριχτή και ανέλπιστη απεικόνισή της, σε ένα αληθινό κινηματογραφικό μνημείο (απ)ανθρωπιάς. Μια από τις κορυφαίες δημιουργίες στην ιστορία του σινεμά.

Θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με τον Ανδρέα Κουζέλη, Ανάπηρο συγγραφέα, κοινωνιολόγο (με ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα).

Σκηνοθεσία: Tod Browning

Σενάριο: Willis Goldbeck, Leon Gordon

Φωτογραφία: Merritt B. Gerstad

Μοντάζ: Basil Wrangell

Ηθοποιοί: Wallace Ford, Leila Hyams, Olga Baclanova, Roscoe Ates

ΗΠΑ | 1932 | Ασπρόμαυρο | Format | 64΄ | Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά

Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 17:30

Τα Ρέστα Δικά Σου / Keep the Change (Α' Προβολή)

Ο Ντέιβιντ είναι αυτιστικός και οδηγείται απρόθυμα σε γκρουπ υποστήριξης. Εκεί όμως γνωρίζει την ανοιχτόκαρδη Σάρα, η οποία μπορεί να του αλλάξει τη ζωή, αρκεί φυσικά να της το επιτρέψει. Περισσότερο κι από μια ανατρεπτική ρομαντική κομεντί με φόντο τη Νέα Υόρκη, το βραβευμένο ντεμπούτο της Ίσραελ που ενθουσίασε το φεστιβάλ της Τραϊμπέκα, είναι ένα καίριο κινηματογραφικό σχόλιο πάνω στην αποδοχή της ανθρώπινης ποικιλομορφίας.

Η περίεργη αίσθηση του χιούμορ που έχει ο Ντέιβιντ τον οδηγεί με δικαστική απόφαση σε ένα γκρουπ υποστήριξης για άτομα με αναπηρία. Εκεί γνωρίζει την επίσης αυτιστική Σάρα που του δείχνει ανοιχτά το ενδιαφέρον της. Το γνώριμο πεδίο της ρομαντικής κομεντί βρίσκει στο πρώτο μεγάλου μήκους εγχείρημα της Ρέιτσελ Ισραέλ πολλά περισσότερα από ένα είδους φιλμ, στο οποίο πρωταγωνιστούν ερασιτέχνες ηθοποιοί με αυτισμό. Με μια αμεσότητα στην κινηματογράφηση που παραπέμπει σε ντοκιμαντέρ, το φιλμ δημιουργεί μία, άλλοτε αστεία και άλλοτε συγκινητική, ειλικρινή μυθοπλασία που λειτουργεί ιδανικά όχι μόνο ως προς τους οριοθετημένους κανόνες της ρομαντικής κομεντί αλλά ως ένα καίριο πολιτικό σχόλιο σε ό,τι αφορά την ορατότητα των ατόμων με αυτισμό και, κατ’ επέκταση, κάθε κοινωνικής ομάδας που εξακολουθεί να εξοβελίζεται εξαιτίας της διαφορετικότητας.

Σκηνοθεσία: Rachel Israel
Σενάριο: Rachel Israel
Φωτογραφία: Zachary Halberd
Μουσική: Amie Doherty
Μοντάζ: Alex Camilleri
Ηθοποιοί: Brandon Polansky, Samantha Elisofon, Nicky Gottlieb, Will Deaver, Jessica Walter, Tibor Feldman, Jonathan Tchaikovsky
ΗΠΑ | 2017 | Έγχρωμο | DCP | 93΄ | Αγγλικά

 Θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με τον Στέλιο Κυμπουρόπουλο, Ανάπηρο ψυχίατρο – σεξολόγο

 22/9/2017, ώρα 20:00 Ο Αγώνας των Τυφλών / Struggle of the Blind

Στις 2 Μαΐου 1976, 300 περίπου άνθρωποι με προβλήματα όρασης καταλαμβάνουν τον «Οίκο Τυφλών» αξιώνοντας αλλαγή ενός καθεστώτος του οποίου τον έλεγχο είχε έως τότε η Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Υπερβαίνοντας, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την περιθωριοποίηση των ανθρώπων με αναπηρία, διεκδικούν την παρέμβαση του κράτους και την ενεργοποίηση των υπολοίπων πολιτών σχετικά με τα αδιέξοδά τους.  Το ντοκουμέντο της Μαίρης Χατζημιχάλη-Παπαλιού έκανε τον γύρο της Ευρώπης, καθιστώντας τα αιτήματα των Ελλήνων τυφλών υπόθεση όλου του πολιτισμένου κόσμου. Παρουσία της σκηνοθέτιδας.

Στις 2 Μαΐου 1976, με σύνθημα «ψωμί, παιδεία και όχι επαιτεία», 300 περίπου άνθρωποι με προβλήματα όρασης καταλαμβάνουν τον «Οίκο Τυφλών» και με σειρά δυναμικών κινητοποιήσεων αξιώνουν την αλλαγή του καθεστώτος διοίκησης και διαχείρισης, του οποίου τον αποκλειστικό έλεγχο είχε έως τότε η Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Οι οικότροφοι του ιδρύματος και οι συμπαραστάτες τους καταγγέλλουν δημόσια τη διοίκηση και υπερβαίνοντας, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την περιθωριοποίηση των ανθρώπων με αναπηρία, διεκδικούν με συγκεντρώσεις, καταλήψεις και δικαστικούς αγώνες την παρέμβαση του κράτους, αλλά και την ενεργοποίηση των πολιτών, σχετικά με τα αδιέξοδα της καθημερινής τους διαβίωσης. Λίγες μέρες μετά, 20.000 και πλέον άνθρωποι δίνουν το «παρών» στο γήπεδο του Πανιωνίου, εκφράζοντας έμπρακτα τη συμπαράστασή τους στους αγωνιζόμενους τυφλούς.

Το ντοκιμαντέρ-ντοκουμέντο της Μαίρης Χατζημιχάλη-Παπαλιού, που ολοκληρώθηκε μέσα στο 1977, εστίασε στα πρόσωπα και στα προβλήματά τους και παρακολούθησε βήμα βήμα τον αγώνα τους. Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια συμμετείχε σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, όπου συγκεντρώθηκαν πάνω από 3.000 υπογραφές υποστήριξης (ανάμεσά τους: Ζαν Πωλ Σαρτρ, Σιμόν ντε Μποβουάρ, Κώστας Γαβράς, Νίκος Πουλαντζάς, Ρεζίς Ντεμπρέ, Υβ Μοντάν, Μισέλ Φουκώ, που βοήθησαν ώστε τα δίκαια αιτήματα των Ελλήνων τυφλών να γίνουν υπόθεση όλου του πολιτισμένου κόσμου.

Σκηνοθεσία: Mary Hatzimihali-Papaliou

Σενάριο: Mary Hatzimihali-Papaliou

Φωτογραφία: Kostas Karamanidis, Lambros Papadimitrakis, Nikos Smaragdis, Dimitris Vernikos

Μοντάζ: Mary Hatzimihali-Papaliou, Dimitris Vernikos

Αφήγηση: Giorgos Kimoulis

Ελλάδα | 1978 | Ασπρόμαυρο | 90΄ | Ελληνικά

Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 17:30,

Θέση 35 / Plot 35

Ο Γάλλος ηθοποιός Ερίκ Καραβακά  («Ο Αδερφός μου», «Το Δωμάτιο των Αξιωματικών») προσπαθεί να μάθει πληροφορίες για την αδελφή που δεν γνώρισε ποτέ, μόνο που σύντομα αντιλαμβάνεται ότι κάθε ίχνος της Σαρλότ έχει επιμελώς σβηστεί. Στο πατρικό του δεν υπάρχει καμία φωτογραφία της, την ίδια ώρα που οι γονείς του διαφωνούν ακόμη και για την ημερομηνία θανάτου της.

Για να αποκαλύψει τα ένοχα μυστικά που περιβάλλουν την ύπαρξη της Σαρλότ και για να επισκεφτεί το μέρος όπου είναι θαμμένη, ο Καραβακά ταξιδεύει στην Καζαμπλάνκα, εκεί όπου για χρόνια έζησαν οι πρόγονοί του. Ένοχα οικογενειακά μυστικά και αμαρτωλές ιστορίες των γαλλικών αποικιών συνθέτουν τα κομμάτια ενός παζλ σκοτεινών αποκαλύψεων και πληγών που δεν επουλώθηκαν ποτέ.

Θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με τον Γιώργο Νικολαΐδη, ψυχίατρο, Διευθυντή της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού.

Σκηνοθεσία: Eric Caravaca

Σενάριο: Eric Caravaca, Arnaud Cathrine

Φωτογραφία: Jerzy Palacz

Μουσική: Florent Marchet

Μοντάζ: Simon Jacquet

Γαλλία | 2017 | Έγχρωμο | DCP | 67' | Γαλλικά

ώρα 19:30 Προκλητικές Ζωές / Defiant Lives

Ανάπηροι/ες ακτιβιστές/τριες σε δράση. Η αγγλοσαξονική εκδοχή της διεκδίκησης ακηδεμόνευτων και χειραφετημένων αναπήρων για κοινωνική δικαιοσύνη και απορρόφηση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, μέσα από σπουδαίο αρχειακό υλικό, σύγχρονη αφήγηση και τεκμηριωμένες συνεντεύξεις ακαδημαϊκών και ακτιβιστών της σπουδής της αναπηρίας.

Οι «Προκλητικές Ζωές» της Σάρα Μπάρτον αποτελούν οδηγό για την απελευθέρωση των αναπήρων σε όλο τον κόσμο, υποσχόμενες 90 λυτρωτικά λεπτά για εκείνους και εκείνες που διεκδικούν αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη.

Περισσότεροι/ες από 30 ανάπηροι/ες ακτιβιστές/τριες από την Αυστραλία, ΗΠΑ και Βρετανία σε ένα συγκλονιστικό ταξίδι διεκδίκησης των τελευταίων 50 χρόνων μέσα από το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας. Ιδρυματική ζωή, φιλανθρωπία, αποκλεισμός από την κοινωνική ζωή, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και την υγεία. Οι «προκλητικές ζωές» αποτελούν οδηγό για την απελευθέρωση των αναπήρων σε όλο τον κόσμο.

Το 2010 η σκηνοθέτις Σάρα Μπάρτον από την Αυστραλία ταξίδεψε στην Αμερική και την Αγγλία για να ερευνήσει την ιδέα της για μια ταινία σχετικά με το αναπηρικό κίνημα. Μέσα σε 8 εβδομάδες με την κάμερα, το τρίποδο, το φωτισμό και τα ηχητικά εργαλεία κατέγραψε 27 συνεντεύξεις με ανάπηρους/ες ακτιβιστές/τριες. Οι συνεντεύξεις αυτές αποτέλεσαν το βασικό σενάριο του ντοκιμαντέρ και τον οδηγό της ιστορίας του αναπηρικού κινήματος. Σπουδαίο αρχειακό υλικό, σύγχρονη αφήγηση και τεκμηριωμένες συνεντεύξεις ακαδημαϊκών και ακτιβιστών της σπουδής της αναπηρίας υπόσχονται 90 απελευθερωτικά λεπτά για εκείνους και εκείνες που διεκδικούν αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη.

Θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με ακτιβιστές και ακτιβίστριες της Κίνησης χειραφέτησης Αναπήρων: ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ.

Σκηνοθεσία: Sarah Barton

Σενάριο: Sarah Barton

Φωτογραφία: Sarah Barton, Joanne Donahoe-Beckwith

Μουσική: Erin McKimm

Μοντάζ: Robert Murphy

Αυστραλία, Ην. Βασίλειο | 2017 | Έγχρωμο | DCP | 84΄ | Αγγλικά

Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 17:30

Το Αριστερό Μου Πόδι / My Left Foot

Η οσκαρική επιτυχία με τον μοναδικό Ντάνιελ Ντέι Λούις στο ρόλο του Ιρλανδού συγγραφέα και ζωγράφου Κρίστι Μπράουν, ο οποίος γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση και έγραψε την ιστορία της ζωής του με το αριστερό του πόδι, προβάλλεται σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια.

Ο Κρίστι Μπράουν γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση, σε μια κοινωνία που έχει μάθει να αντιμετωπίζει με οίκτο τους ανθρώπους με κινητικές βλάβες. Το μόνο μέλος του σώματος που ελέγχει είναι το αριστερό του πόδι με το οποίο θα μάθει να γράφει και να ζωγραφίζει. Η αληθινή ιστορία του Ιρλανδού συγγραφέα και ζωγράφου Κρίστι Μπράουν πέρασε το ’89 στη μεγάλη οθόνη κι έγινε οσκαρική επιτυχία, επτά χρόνια μετά τον θάνατό του σε ηλικία 49 ετών.

«Το Αριστερό Μου Πόδι» που αποτέλεσε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τζιμ Σέρινταν, βασίστηκε στο ομώνυμο, αυτοβιογραφικό best seller του Μπράουν, καθιερώνοντάς το στη συνείδηση των κινηματογραφόφιλων ως έναν διαχρονικό ύμνο των ανεξάντλητων ανθρώπινων ορίων. Θρυλική παραμένει και η ερμηνεία του Ντάνιελ Ντέι Λούις η οποία έμελλε να του αποφέρει το πρώτο του Όσκαρ.

Σκηνοθεσία: Jim Sheridan

Σενάριο: Shane Connaughton, Jim Sheridan

Φωτογραφία: Jack Conroy

Μουσική: Elmer Bernstein

Μοντάζ: J. Patrick Duffner

Ηθοποιοί: Daniel Day-Lewis, Ray McAnally, Brenda Fricker, Fiona Shaw, Hugh O' Conor, Cyril Cusack

Ιρλανδία, Ην. Βασίλειο | 1989 | Έγχρωμο | DCP | 103΄ | Αγγλικά

24/9/2017, 19:30 Το Θαύμα της Άνι Σάλιβαν / The Miracle Worker

Η αληθινή ιστορία της συγγραφέως, πολιτικής ακτιβίστριας και λέκτορος (η πρώτη τυφλοκωφή που πήρε το πτυχίο Καλών Τεχνών) Έλεν Κέλερ, που βρέθηκε σε κατάσταση τυφλοκώφωσης μόλις στον 19ο μήνα της ζωής της και δημιούργησε μέθοδο επικοινωνίας με το περιβάλλον μέσα από την επίμονη προσπάθεια της παιδαγωγού Άνι Σάλιβαν, μετατρέπεται στα χέρια του Άρθουρ Πεν («Μπόνι και Κλάιντ») σε ένα συγκλονιστικό ύμνο στην διάθεση για ζωή. ΒραβείαΌσκαρ Α' και Β' Γυναικείου ρόλου στις Αν Μπάνκροφτ και Πάτι Ντιουκ.

Η αληθινή ιστορία της συγγραφέως, πολιτικής ακτιβίστριας και λέκτορα (η πρώτη τυφλoκωφή που πήρε το πτυχίο Καλών Τεχνών) Έλεν Κέλερ, που βρέθηκε σε κατάσταση τυφλοκώφωσης μόλις στον 19ο μήνα της ζωής της και δημιούργησε μέθοδο επικοινωνίας με το περιβάλλον, μέσα από την επίμονη προσπάθεια της παιδαγωγού Άνι Σάλιβαν.

 Ο Άρθουρ Πεν αναλαμβάνει την κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού έργου του Γουίλιαμ Γκίμπσον και καταγράφει συγκλονιστικά  την άρση των ριζωμένων προκαταλήψεων για την εκπαίδευση των τυφλοκωφών. Η παρέκκλιση των ατόμων από τα κυρίαρχα κανονιστικά πρότυπα αποτέλεσε τη βασική αιτία για την κοινωνική τους περιθωριοποίηση και τη συρρίκνωση της ανθρώπινης ιδιότητάς τους. Οι σπουδαίες ερμηνείες των Αν Μπάνκροφτ και Πάτι Ντιούκ γειώνουν αγαστά το «θαύμα» και το μετουσιώνουν σε έναν θρίαμβο της ανθρώπινης προσπάθειας που προσπερνά τα εμπόδια που θέτει η ίδια η κοινωνία.

Θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με τον Μενέλαο Τσαούση, Διοικητή στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών και τη Μαρία Ζέζα, Προϊσταμένη του Σχολείου Τυφλοκωφών Καλλιθέας (KEAT).

Σκηνοθεσία: Arthur Penn

Σενάριο: William Gibson

Φωτογραφία: Ernesto Caparros

Μουσική: Laurence Rosenthal

Μοντάζ: Aram Avakian

Ηθοποιοί: Anne Bancroft, Patty Duke, Victor Jory, Inga Swenson, Andrew Prine

ΗΠΑ | 1962 | Ασπρόμαυρο | 35mm | 106΄ | Αγγλικά