Επικαιρότητα - ΚΑΘ. ΔΕΥΤΕΡΑ-ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: Καλή Καθαρή Δευτέρα και καλή Σαρακοστή! Τι είναι τα κούλουμα;

Καλά Κούλουμα!!!
Καλά να περάσετε,
να διασκεδάσετε και
να απολαύσετε
τις λιχουδιές που ζητά το έθιμο!!!
Ας ελπίσουμε ο καιρός να είναι σύμμαχος όλων όσων επιθυμούν
να βγουν και
να πετάξουν αετό, αλλά και που λαχταρούν
να γιορτάσουν κοντά
στη φύση, σύμφωνα πάντα με το έθιμο!

Η Καθαρή Δευτέρα σηματοδοτεί τη λήξη της αποκριάς και την έναρξη της νηστείας.

Το ξεκίνημα της Σαρακοστής γιορτάζεται με διάφορα σαρακοστιανά εδέσματα, όπως η  παραδοσιακή λαγάνα, η ταραμοσαλάτα και οι ελιές.

Μια χαρακτηριστική λέξη που χρησιμοποιούμε για την Καθαρά Δευτέρα είναι τα «Κούλουμα», τα οποία σηματοδοτούν το τέλος της αποκριάς και αναφέρονται στο  παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι που στήνεται κάθε χρόνο τέτοια μέρα.

Πήρε την ονομασία της από τους Χριστιανούς, γιατί με την έναρξη της νηστείας «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.

Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.

Τι σημαίνει η λέξη "κούλουμα"

Για την προέλευση της λέξης "κούλουμα" αλλά και την καθιέρωση της συγκεκριμένης γιορτής, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις.

Μία από τις λανθασμένες ερμηνείες που ακούγονται, είναι εκείνη που λέει ότι τα "κούλουμα" προέρχονται από τη λατινική λέξη "CULUMUS", κάτι που δεν μπορεί να ισχύει αφού... δεν υπάρχει τέτοια λέξη στα λατινικά.

Η παραπάνω παρανόηση οφείλεται στην εκδοχή που θέλει τα "κούλουμα" να αποτελούν αναγραμματισμό του λατινικού "CUMULUS" που σημαίνει "σωρός, αφθονία",  αλλά και "τελείωμα". Το πιθανότερο λοιπόν, είναι το cumulus να έγινε "κούμουλα" και στη συνέχεια "κούλουμα", με την ένοια ότι την ημέρα καταναλώνουν όλοι αφθονία νηστίσιμων τροφών και παράλληλα σηματοδοτεί το τελείωμα της Αποκριάς.

Τα τελευταία χρόνια αναφέρεται επίσης ότι η λέξη "κούλουμα", προέρχεται από την αλβανική λέξη KULM ή KOLUM που -υποτίθεται- σημαίνουν "καθαρός" και συνδιάζονται με την Καθαρά Δευτέρα. Στην αλβανική γλώσσα όμως από τις παραπάνω λέξεις υπάρχει μόνο το kulm και σημαίνει "κορυφή", οπότε δεν γνωρίζουμε πού στηρίζεται αυτή η θεωρία και πόσο βάσιμη μπορεί να είναι.

 «Μασκαράδες και πολίτες στις Κολόνες να βρεθείτε»

Σύμφωνα με την πιο πιθανή εκδοχή, η λέξη "κούλουμα" προέκυψε από την λατινική λέξη "COLUMNA", που σημαίνει "κολώνα". Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για αρχαία προέλευση της γιορτής, η παράδοση λέει ότι τα Κούλουμα  ήταν μία από τις πιο πανηγυρικές γιορτές των Αθηναίων. Επίκεντρο αυτής της γιορτής ήταν οι Στύλοι του Ολυμπίου Διός (οι Κολόνες, όπως τις αποκαλούσαν) και οι γύρω λόφοι του Αρδηττού. Ντελάληδες έτρεχαν όλο το Σαββατοκύριακο σε όλα τα σημεία της πόλης και ξεσήκωναν τον κόσμο με τυμπανοκρουσίες, και οι «πανηγυρισταί», όπως τους αποκαλούσαν, ανταποκρίνονταν με μεγάλο ενθουσιασμό.

Οι Αθηναίοι λοιπόν, πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γιόρταζαν την Καθαρά Δευτέρα στις πλαγιές του λόφου του Φιλοπάππου όπου έτρωγαν και έπιναν καθισμένοι στους βράχους, μέχρι τη δύση του ηλίου. Αμέσως μετά, οι Ρουμελιώτες γαλατάδες που ζούσαν στην Αθήνα έστηναν χορό -κυρίως τσάμικο- στους στύλους του Ολυμπίου Διός, στις "κουλώνες", όπως έλεγαν με την ιδιαίτερη ντοπιολαλιά τους.

Τα κούλουμα, είναι γνωστά και με ορισμένες παραλλαγές της λέξης όπως κουμουλάθες,    κούλουμπα, κούμουλες.

Επιμέλεια κειμένου και ανάρτησης: Ράνια Χιουρέα

Πηγές:

protothema.gr

madata.gr

Ανάρτηση chiourea.gr στο Επικαιρότητα - Γιορτές-ΚΑΘ. ΔΕΥΤΕΡΑ-ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Δείτε επίσης:

• Η Μεγάλη Σαρακοστή και η νηστεία
• Σαρακοστή στο Νηπιαγωγείο (συνδέσεις για κατασκευές) 
• ΑΠΟΚΡΙΕΣ: Τι είναι το Τριώδιο, γιατί ονομάζεται έτσι, πότε ξεκινά και πότε ολοκληρώνεται; 
• VIDEO - Καλά Κούλουμα και καλή Σαρακοστή! Ράνια Χιουρέα 
• Κατασκευές για την κυρά-Σαρακοστή