Τι είναι η Καθρεπτική ή Κατοπτρική Δυσλεξία;

Ο όρος καθρεπτική ή κατοπτρική δυσλεξία αναφέρεται στην ικανότητα ενός παιδιού να διαβάζει ή να γράφει από τα δεξιά προς τα αριστερά (σαν να διαβάζει ή να γράφει τα γράμματα και τους αριθμούς από έναν καθρέφτη). Δηλαδή, η ανάγνωση και η γραφή του γίνονται σε αντίθετη κατεύθυνση από την κανονική. Μπορεί να σχηματίζει σωστά τα γράμματα μέσα στις λέξεις και τους αριθμούς, αλλά να τα εκτελεί προς λανθασμένη κατεύθυνση (Μήτσιου, 2008, Σπινάρη, 2014 και Serani, 2012).

Πότε εμφανίζεται;

Η καθρεπτική ανάγνωση και γραφή, συνήθως, εμφανίζεται από την προσχολική ηλικία (περίπου στην ηλικία των 5 χρόνων). Αυτό συμβαίνει γιατί το παιδί αυτής της ηλικίας έρχεται σε επαφή, για πρώτη φορά, με τους ήχους και τις μορφές των γραμμάτων και με τον σχηματισμό των αριθμών. Λόγω μη ωρίμανσης ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τις αναγνωστικές και γραφοκινητικές δεξιότητες, με το που έρχεται το παιδί σε επαφή με την ανάγνωση και τη γραφή, δείχνει μια αδυναμία του προσανατολισμού ως προς την κατεύθυνση των γραμμάτων και τους αριθμούς. Η καθρεπτική δυσλεξία, συνήθως, ολοκληρώνεται περίπου στη ηλικία των 7 χρονών (όταν το παιδί είναι στη Β’ τάξη του Δημοτικού).

Καθρεπτισμός και αριστεροχειρία:

Η αριστεροχειρία είναι η προτίμηση της αριστερής πλευράς του οργανισμού για μια δραστηριότητα (Βλάχος, 1998 και Harris & Carlson, 1998). Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι αριστερόχειρες μαθητές τείνουν να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για τη διάγνωση, κυρίως, της καθρεπτικής γραφής (περίπου το 13,06% του σχολικού πληθυσμού). Αυτό συμβαίνει, γιατί τα αριστερόχειρα παιδιά παρουσιάζουν περισσότερες ελλείψεις στις οπτικο-χωρικές δεξιότητες (π.χ. δεν μπορούν να αξιολογήσουν το χώρο μέσα στον οποίον θα γράψουν τα γράμματα) και στις οπτικο-κινητικές δεξιότητες (π.χ. να συναρμολογήσουν τα puzzles) και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να αντιλαμβάνονται τα γράμματα, τους αριθμούς και τα σχήματα με ένα ιδιαίτερο τρόπο (Μήτσιου & Καραπέτσας, 1998, Βίκη & Καπάνης, 2007, Ζολώτα, 2012 και Chan & Ross, 1988 and Wade & Hart, 1991).

Προτάσεις Αντιμετώπισης της Καθρεπτικής Δυσλεξίας

Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες ενδεικτικές ασκήσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του καθρεπτισμού. Μπορούν να γίνουν από τους ίδιους τους γονείς, αλλά με την καθοδήγηση ειδικού και κυρίως μέσα από παιχνίδια. Ο στόχος είναι τα παιδιά που παρουσιάζουν καθρεπτισμό, να εξασκηθούν στις οπτικο-χωρικές και οπτικο-κινητικές δεξιότητες, που είναι πολύ σημαντικές στην ανάγνωση και στη γραφή, αλλά και την αριθμητική.

Για την ανάγνωση, τη γραφή και τους αριθμούς

·        Στόχος: Να μάθει τη μορφή και τον ήχο των γραμμάτων και τη μορφή και την ονομασία των αριθμών.

Παίρνουμε τα γράμματα ή τους αριθμούς που το παιδί μπερδεύει. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι: το α-ο, το ε-3, το 6-8-θ, Γ-7, ρ-9. Σχεδιάζουμε πρώτα χωριστά και μετά σε ζευγάρια τα γράμματα ή τους αριθμούς που μπερδεύει σε ένα λευκό χαρτόνι. Τα κόβουμε και τα βάζουμε μπροστά στο παιδί. Παίρνουμε π.χ. το γράμμα ‘ρ’, ζητάμε από το παιδί να μας πει τον ήχο και λέξεις που ξεκινούν ή περιέχουν μέσα το συγκεκριμένο γράμμα. Έπειτα, παίρνουμε τον αριθμό ‘9’ και ζητάμε να μετρήσει π.χ. 9 καραμέλες. Τέλος, δίνουμε στο παιδί τις εξής επιλογές:

Μπορεί το ζευγάρι ‘ρ-9’ να το χρωματίσει με διαφορετικά χρώματα. Μπορεί να το πλάσει με πλαστελίνη. Μπορεί να βάλει κόλλα μέσα στο ‘ρ’ και στο ‘9’, να ρίξει χάντρες ή φακές, να διώξει με το χέρι του ό, τι δε χρειάζεται και να ψηλαφίσει το γράμμα και τον αριθμό, για να δει ποιο από τα δύο εμφανίζεται. Μπορεί με βελόνα και κλωστή να ράψει το εξωτερικό του γράμματος και του αριθμού και να τα περάσει με το χέρι του, λέγοντας κάθε φορά τον ήχο του γράμματος και την ονομασία του αριθμού.

·        Στόχος: Να μάθει να ξεχωρίζει τα γράμματα από τους αριθμούς.

Σ’ ένα χαρτόνι λευκό σχεδιάζουμε ένα μεγάλο τσουβάλι ή μπαλόνι και μέσα γράφουμε π.χ. το ‘8’ και το ‘θ’. Ζητάμε από το παιδί με καφέ χρώμα να χρωματίσει όλα τα ‘8’ και με πορτοκαλί χρώμα όλα τα ‘θ’. Τέλος, του ζητάμε να μετρήσει πόσες φορές χρωμάτισε τον αριθμό ‘8’ και πόσες το γράμμα ‘θ’.

·        Στόχος: Να μάθει να γράφει το όνομά του.

Σε ένα χαρτί Α4 γράφουμε με κεφαλαία και μεγάλα γράμματα το όνομα του παιδιού. Του ζητάμε να το προφέρει και έπειτα να το αντιγράψει. Υπάρχει η πιθανότητα, λόγω του καθρεπτισμού, να το αντιγράψει λάθος. Το διορθώνουμε με διαφορετικό χρώμα και του ζητάμε να το επαναλάβει. Έπειτα, γράφουμε το όνομά του κάθετα και του ζητάμε να βρει λέξεις που ξεκινούν από τα αρχικά του ονόματός του. Τέλος, γράφουμε το όνομά του με μικρά γράμματα, κρατώντας βέβαια ως κεφαλαίο το αρχικό και του ζητάμε να το αντιγράψει, προφέροντας έναν – έναν τον ήχο των γραμμάτων.

·        Στόχος: Να μάθει να ομαδοποιεί, να μάθει τα χρώματα και τα σχήματα

Διαλέγουμε κύβους με διαφορετικά χρώματα και ζητάμε από το παιδί να τους ομαδοποιήσει, ανάλογα με το χρώμα. Π.χ. Το παιδί να μαζέψει μπροστά του τους κύβους με το πράσινο χρώμα. Αν θέλουμε να κάνουμε λίγο πιο δύσκολη την άσκηση μπορούμε να βρούμε ή να φτιάξουμε διάφορα σχήματα, όπως τετράγωνα, τρίγωνα, ορθογώνια και να ζητήσουμε από το παιδί να ομαδοποιήσει πρώτα τα σχήματα, π.χ. να βάλει στην άκρη όποια σχήματα έχουν την μορφή του τετραγώνου και έπειτα να τα ομαδοποιήσει ανάλογα με το σχήμα και το χρώμα, π.χ.) να βάλει στην άκρη τα κόκκινα τετράγωνα.

·        Στόχος: Να μάθει να συναρμολογεί και να μάθει τις έννοιες του χώρου, όπως πάνω-κάτω, αριστερά – δεξιά.

Παίρνουμε puzzles και lego, ανάλογα με την ηλικία που βρίσκεται το παιδί και το βοηθούμε, ακολουθώντας τις οδηγίες, να τα συναρμολογήσει για να δει αυτό που μπορεί να δημιουργηθεί. Παράλληλα, μπορούμε να ξεκινήσουμε συζήτηση, όπως:
«Ποιο κομμάτι θα βάλουμε δεξιά;» ή «Ποιο κομμάτι θα βάλουμε κάτω;», «Τι πιστεύεις πως θα σχηματιστεί;», «Μπορείς να περιγράψεις αυτό που έφτιαξες;».

Επίλογος

Όπως, αναφέραμε η καθρεπτική ή κατοπτρική δυσλεξία εμφανίζεται περίπου στην ηλικία των 5 χρονών και ολοκληρώνεται περίπου στην ηλικία των 7 χρονών. Ως ένα σημείο, είναι φυσιολογικό ένα παιδί να παρουσιάσει καθρεπτισμό σε γράμματα και αριθμούς, που μπορεί με το χρόνο να ξεπεραστούν από μόνα τους. Όμως, αν ένα παιδί που έχει εξασκηθεί στο σχολείο, επιμένει στα χαρακτηριστικά του καθρεπτισμού, καλό είναι ο γονιός να συμβουλευτεί κάποιον ειδικό, καθώς ο καθρεπτισμός αποτελεί παράγοντα κινδύνου για δυσλεξία.

www.mytwins.gr

Ανάρτηση chiourea.gr  στο Ειδική Αγωγή - ΔΥΣΛΕΞΙΑ

Διαβάστε επίσης:

• 10 tips για να βοηθήσετε τους δυσλεξικούς μαθητές
• Πώς μπορεί ο καθηγητής ή ο δάσκαλος να βοηθήσει το δυσλεξικό μαθητή του
•  Η δυσλεξία παίζει με την ορθογραφία… 
• Κατάλληλη γραμματοσειρά για αναγνώστες με δυσλεξία
•  VIDEO- Όσα νιώθει αλλά δε λέει ένα δυσλεξικό παιδί... 
•  Η επίδραση της Δυσλεξίας στην εκμάθηση ξένης γλώσσας
• Υλικό Επιμόρφωσης - ΔΥΣΛΕΞΙΑ  Περιλήψεις των εισηγήσεων από τις επιμορφωτικές ημερίδες 2012-2013 για τη Δυσλεξία, της Σχολ. Συμβούλου 2ης Περιφέρειας ΕΑΕ Δρ. Ρ. Χιουρέα
• Δραστηριότητες για την ανάπτυξη της φωνολογικής επίγνωσης/ ενημερότητας
•   6 ασκήσεις για τις "κολλημένες λέξεις" στη Δυσλεξία!
•  Πώς βλέπει τον κόσμο ένα άτομο με δυσλεξία
• 10 ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΞΙΑ
• Μέθοδοι διδασκαλίας για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της δυσλεξίας