Γιατί τα παιδιά χρειάζονται όρια;

Πώς μπορούν τα όρια να βοηθήσουν στην αυτοπεποίθησή τους;

Ξένια Τοκατλίδου Ψυχολόγος, Μ.Sc.

Ειδίκευση στην Ανάπτυξη του Παιδιού, Παν/μιο Λονδίνου

Συνεργάτιδα του International School of Athens

Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και διαφορετικό από τα άλλα. Η ιδιοσυγκρασία ή οι συμπεριφορικές τάσεις ενός παιδιού μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξή του. Όμως πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός παιδιού παίζει το περιβάλλον, ο τρόπος διαπαιδαγώγησης και οι μέθοδοι πειθαρχίας που ακολουθούνται. Αν και κάθε παιδί είναι μοναδικό, όλα τα παιδιά χρειάζεται να έχουν όρια.

Ως όρια μπορούν να χαρακτηρισθούν οι γενικοί κανόνες, που ορίζουν στο παιδί τι επιτρέπεται και τι όχι. Το κατά πόσο ένα παιδί έχει όρια στη συμπεριφορά του μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξή του, αλλά και την ακαδημαϊκή του επίδοση.

Βεβαίως τα όρια στη συμπεριφορά ενός παιδιού πρέπει να υπάρχουν μέσα σε ένα πλαίσιο συναισθηματικής κατανόησης και αποδοχής από τους γονείς. Ο κύριος στόχος της πειθαρχίας είναι να προωθήσει την αυτοπειθαρχία και την αυτορρύθμιση. Γι’ αυτό και μπορεί να θεωρηθεί ως διδακτική και όχι ως τιμωρητική διαδικασία.

Σε τι μπορεί να βοηθήσουν τα όρια;

·        Βοηθούν ένα παιδί να νιώσει ασφαλές. Έχοντας όρια, γνωρίζει ως πού του επιτρέπεται « να φτάσει» και συνεπώς ο κόσμος του φαίνεται λιγότερο χαοτικός και πιο ασφαλής. Επίσης, γνωρίζοντας ποιες μπορεί να είναι οι φυσικές συνέπειες των πράξεών του, δεν φαντάζεται χειρότερες ή τρομερές συνέπειες, όπως συνηθίζεται να κάνουν, ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά.

·        Προάγουν τη συναισθηματική αυτορρύθμιση. Ζώντας σε ένα περιβάλλον συναισθηματικής ζεστασιάς και αποδοχής, αλλά παράλληλα έχοντας όρια, ένα παιδί αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του, αλλά με υγιή τρόπο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επιτρέπουμε σε ένα παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του και να πει πώς αισθάνεται, ακόμα κι αν δεν συμφωνούμε ή δεν μας αρέσει αυτό που εκφράζει. Δεν θα «διορθώσουμε» το πώς αισθάνεται το παιδί. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να είναι ανεξέλεγκτο ως προς τη συμπεριφορά του.

·        Προάγουν τις υγιείς κοινωνικές συναναστροφές. Το παιδί που έχει όρια στη συμπεριφορά του κατανοεί καλύτερα πώς πρέπει να συμπεριφερθεί στους συνομηλίκους του.

·        Προάγουν την ανοχή στην αποτυχία : Τα παιδιά, που έχουν όρια, μαθαίνουν να ανέχονται καλύτερα τα αρνητικά συναισθήματα. Μπορούν να αντέξουν καλύτερα τις αναπόφευκτες απογοητεύσεις της ζωής και δεν εγκαταλείπουν τις προσπάθειές τους με την πρώτη δυσκολία.

·        Προάγουν την ακαδημαϊκή επιτυχία: Έχοντας αναπτύξει ανοχή στην αποτυχία, δεν αποθαρρύνονται όταν παρουσιαστεί κάποια δυσκολία και έχουν καλύτερες πιθανότητες για επιτυχία στις ακαδημαϊκές τους δραστηριότητες.

Επομένως, ένα παιδί, που έχει όρια, νιώθει πιο ασφαλές, γνωρίζει καλύτερα πώς να διαχειριστεί δυσκολίες με τους συνομηλίκους του, ελέγχει καλύτερα τις παρορμήσεις του και δεν εγκαταλείπει αμέσως τις προσπάθειές του. Μπορεί να αποδεχθεί καλύτερα τις συνέπειες των πράξεών του, χωρίς να αισθάνεται ότι οποιαδήποτε δυσκολία οφείλεται σε προσωπική του μειονεξία. Συμπερασματικά, ένα παιδί που ζει σε κλίμα συναισθηματικής ζεστασιάς, αλλά ταυτόχρονα έχει όρια, είναι ένα παιδί χαρούμενο, με αυτοπεποίθηση.

Πηγή: http://www.boro.gr