Ημερίδα:    «ΔΕΠ-Υ: Δυσκολίες και δυνατότητες παρέμβασης»

ΓΕΝΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ-ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ

Από τη Σχολική Σύμβουλο 2^ης Περιφέρειας ΕΑΕ, Δρ. Ράνια Χιουρέα

Η σημερινή ημερίδα θα ασχοληθεί με τη Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής – Υπερκινητικόητας (ΔΕΠ-Υ), που είναι από τις συχνότερες διαταραχές παγκοσμίως και αποτελεί επίσης τη συχνότερη διάγνωση σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Έχει νευρολογική βάση, δεν εμφανίζεται ξαφνικά και δεν προκαλείται από συναισθηματικά ή οικογενειακά προβλήματα. Χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα Απροσεξίας, Υπερκινητικότητας, Παρομητικότητας, που επηρεάζουν την φυσιολογική λειτουργικότητα του παιδιού. Παρά τη διαφοροποίηση των συμπτωμάτων με την ηλικία, τα κύρια χαρακτηριστικά της επιμένουν σε μεγάλο βαθμό στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή.

Όταν δεν συνυπάρχει η Υπερκινητικότητα/Παρομητικότητα (Υ), το παιδί δεν δημιουργεί ιδιαίτερο πρόβλημα στην τάξη και γενικότερα στο σχολείο, οπότε μπορεί και να μην πέσει καν στην αντίληψη των εκπαιδευτικών, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο εκπαιδευτικός συνήθως  παρατηρεί ότι το παιδί δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε εργασίες ή ακόμα και στο παιχνίδι, ότι κάνει λάθη απροσεξίας, συχνά φαίνεται ότι δεν ακούει όταν του μιλούν, αδυνατεί να ακολουθήσει οδηγίες ή να ολοκληρώσει τις σχολικές του εργασίες που απαιτούν προσπάθεια και συγκέντρωση.

Οι μεγάλες δυσκολίες στα σχολεία εμφανίζονται, όταν το παιδί έχει επιπλέον  υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Όταν μιλά πολύ, ενεργεί χωρίς να σκέφτεται τις συνέπειες των πράξεων του,  δεν περιμένει την σειρά του, διακόπτει τους άλλους και συχνά απαντούν πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση, κουνά τα χέρια και τα πόδια του νευρικά, σηκώνεται από το θρανίο του στην τάξη χωρίς άδεια, τρέχει, σκαρφαλώνει…

Η ιδιάζουσα αυτή συμπεριφορά του ενοχλεί τους άλλους ή τους κάνει να αγανακτούν μαζί του. Αντίστοιχα, το ίδιο το παιδί πιέζεται, αποθαρρύνεται και θυμώνει με τον εαυτό του και πιθανόν συχνά να παρουσιάζει εκρήξεις θυμού ή να προκαλεί ατυχήματα. Επίσης νιώθει ότι διαφέρει από τους άλλους, υποφέρει από χαμηλή αυτοεκτίμηση και έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό του και συναντά σοβαρά εμπόδια στην σχολική του πρόοδο. Ένα υψηλό ποσοστό (50-70%) των παιδιών αυτών παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα προσαρμογής, ενώ η νοητική τους ικανότητα βρίσκεται συνήθως στο μέσο όρο.

Μολονότι οι ερευνητές δεν έχουν εξασφαλίσει οριστικές απαντήσεις, όσο πιο νωρίς διαγνωστεί η διαταραχή τόσο πιο άμεση θα είναι η αντιμετώπιση και καλύτερη η μελλοντική πορεία του παιδιού. Παρότι η χρήση φαρμάκων αποφεύγεται, ωστόσο σε περιπτώσεις υπερκινητικών παιδιών, που η συμπεριφορά τους είναι εξαιρετικά ενοχλητική ή και επικίνδυνη, συστήνεται φαρμακευτική αγωγή. Δεν είναι σαφείς όμως ακόμη οι παράγοντες που καθορίζουν την διάρκεια της θεραπευτικής αυτής αγωγής, ούτε οι λόγοι που μερικά παιδιά δεν ωφελούνται από την χρήση φαρμάκων.

Η ειδική παιδαγωγική βοηθάει και η θεραπεία συμπεριφοράς είναι αναγκαία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αφενός η ψυχολογική επιβάρυνση του παιδιού, αφετέρου τα προβλήματα στον γνωστικό τομέα. Τα παιδιά με Διαταραχή ελλειματικής προσοχής-Υπερκινητικότητας (ADHD) χρειάζονται συνεπείς κανόνες και στρατηγικές που μπορούν να καταλάβουν και να ακολουθήσουν. Είναι όμως σημαντικό να σημειώσουμε, ότι κάθε περίπτωση απαιτεί διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης/παρέμβασης.

Η σημερινή ημερίδα, όπως και όλες οι επιμορφωτικές ημερίδες που οργανώνουμε, θα έχει κυρίως παιδαγωγικό προσανατολισμό, με μεγαλύτερη βαρύτητα στο πρακτικό και βιωματικό μέρος και όχι στο θεωρητικό.  Τα επιμέρους θέματα θα αναπτυχθούν μέσα από την εφαρμογή συγκεκριμένων προγραμμάτων, την ανάδειξη εμπειριών των εκπαιδευτικών και την ανταλλαγή απόψεων.

Θα αναφερθούμε αρχικά στις νεότερες απόψεις και  δεδομένα για τη ΔΕΠ-Υ σχετικά με τη συνεργασία σχολείου και οικογένειας και την περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής.

Θα ακολουθήσει η παρουσίαση ενός Προγράμματος διαχείρισης συμπεριφοράς παιδιού  με ΔΕΠ-Υ, το οποίο - υλοποιήθηκε στο πλαίσιο γενικού δημοτικού σχολείου.

Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν δοκιμασμένες βιοσυνθετικές και κινησιολογικές ασκήσεις, που απευθύνονται σε μαθητές κάθε ηλικίας και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές για παιδιά με ΔΕΠΥ, και θα κλείσουμε με την παρουσίαση θεραπευτικού προγράμματος παρέμβασης ΔΕΠ-Υ, όπου προτείνονται Γνωστικές και συμπεριφοριστικές τεχνικές διαχείρισης ΔΕΠ-Υ στην τάξη.

1^η ΕΝΟΤΗΤΑ

1η Εισήγηση:   Δρ. Αγλαΐα  Σταμπολτζή, Δασκάλα Τ.Ε. του 22ου  Δ.Σχ. Αχαρνών

 Η Αγλαΐα Σταμπολτζή σπούδασε Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Ειδική Αγωγή στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ της Μεγάλης Βρετανίας. Ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή το 2007 στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Εργάστηκε για 5 χρόνια στη Διαγνωστική και Θεραπευτική Μονάδα ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, όπου ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη διεπιστημονική διάγνωση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με επιστήμονες υψηλής κατάρτισης. Από το 2003 εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση σε σχολεία της περιφέρειας Ανατολικής Αττικής. Παράλληλα προσπαθεί να μεταδώσει τη γνώση και την εμπειρία της σε νέους συναδέλφους, διδάσκοντας στην Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε), στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο NEW YORK COLLEGE.

Θέμα Εισήγησης: «Νεότερες απόψεις και  δεδομένα για τη ΔΕΠ-Υ: Συνεργασία σχολείου και οικογένειας και η περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής»

Τα τελευταία χρόνια η ΔΕΠ-Υ έχει προκαλέσει πληθώρα ερευνών σχετικά με τη διερεύνηση των αιτίων, την περιγραφή των συμπτωμάτων, την αξιολόγηση μεθόδων παρέμβασης, τη συννοσηρότητα με άλλες διαταραχές, τη συνεργασία γονέων-σχολείου καθώς και τη φαρμακευτική παρέμβαση σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις. Σκοπός της παρουσίασης είναι η ενημέρωση για τα νεότερα δεδομένα σχετικά με τη διαταραχή και να τονιστεί ο ρόλος των γονέων στην αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ. Επιπλέον, θα διερευνηθούν οι γνώσεις των συμμετεχόντων για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ με σκοπό να βελτιωθούν τα γνωστικά τους ελλείμματα σε θέματα αιτιολογίας και αντιμετώπισης.

2η Εισήγηση: «Δραστηριότητες για τη μείωση της υπερκινητικότητας και αύξηση της συγκέντρωσης προσοχής» Αγγελική Γιαννετοπούλου M.Ed  Δασκάλα Τ.Ε. του 7ου και 10ου Δ.Σχ. Χαλανδρίου

Θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι για σοβαρούς λόγους υγείας δεν θα μπορέσω να συμμετάσχω με εισήγηση στην ημερίδα ΔΕΠ-Υ, όπως είχε προγραμματιστεί. Αισθάνομαι την υποχρέωση να σας εξηγήσω τους λόγους για τους οποίους δεν είμαι σε θέση να απευθυνθώ σε ακροατήριο. Μετά από ένα πρόσφατο μικροατύχημα έπαθα ρήξη τένοντα στον ώμο με αποτέλεσμα να μην μπορώ να κουνήσω καθόλου το χέρι μου. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα επώδυνη και  εξαντλητική.

Ειλικρινά ελπίζω να μην έχω δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση στο πρόγραμμα τελευταία στιγμή. Με στενοχωρεί που δεν θα είμαι στην έναρξη της χρονιάς μαζί σας.

Παρακαλώ για την κατανόησή σας και εύχομαι ολόψυχα επιτυχία στην ημερίδα και τις καλύτερες ευχές μου σ’  όλους τους συναδέλφους για μια σχολική χρονιά με υγεία, δύναμη και προόδους.

Με εκτίμηση

Αγγελίνα Γιαννετοπούλου

3η Εισήγηση: Χριστίνα Σαΐτη, Δασκάλα Τ.Ε. του 2ου Δ.Σχ. Παιανίας

Πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε Μεταπτυχιακές σπουδές στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο «Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική». Εργάστηκε ως δασκάλα γενικής αγωγής για τέσσερα χρόνια και τα τρία τελευταία χρόνια ως δασκάλα ειδικής αγωγής σε τμήμα ένταξης. Έχει εργαστεί επίσης ως εθελόντρια στον Πανελλήνιο σύλλογο ατόμων με Ειδικές ανάγκες αλλά και σε προγράμματα με τυφλούς στο εξωτερικό.

Θα μας παρουσιάσει ένα «Πρόγραμμα διαχείρισης συμπεριφοράς-Συνεργασία ειδικής και γενικής αγωγής»

Πρόκειται για μια μελέτη περίπτωσης που υλοποιήθηκε στα πλαίσια του σχολείου και στοχεύει στη διαχείριση συμπεριφοράς, στην ανάδειξη της συνεργασίας της γενικής αγωγήςμ, αλλά και του ευρύτερου σχολικού περιβάλλοντος, με την ειδική αγωγή. Αυτή η μελέτη περίπτωσης εμπεριέχει και ενέργειες για την αποδοχή της διαφορετικότητας σε παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς.

11:00-11:30                                                       Διάλειμμα

2η ΕΝΟΤΗΤΑ

(11:30-12:15) 4η Εισήγηση: Καλλιόπη Ανδρικοπούλου, Δασκάλα Τ.Ε. 1ου Δ.Σχ. Ν. Ερυθραίας

Η Κάλλια Ανδρικοπούλου υπηρετεί στην Ειδική Αγωγή από το 2010. Αποφοίτησε με Άριστα από  το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παρακολούθησε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Αθήνας  το πρόγραμμα 2ετούς Μετεκπαίδευσης στην Ειδική Αγωγή  και το 2012 ολοκλήρωσε τον 5ετή κύκλο σπουδών σωματικής ψυχοθεραπείας στο Ελληνικό Κέντρο Βιοσύνθεσης.

Από το 1991 έχει εκπονήσει πολλές ερευνητικές εργασίες. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον  εστιάζεται στην περιοχή της Ειδικής Αγωγής και η θεματική  του ερευνητικού της έργου αφορά στις Μαθησιακές Δυσκολίες, στην ένταξη-κοινωνικοποίηση ατόμων με ιδιαίτερες ικανότητες, στην Εκπαιδευτική Κινησιολογία και στην Ψυχοπαθολογία . Έχει συμμετάσχει στο εκπαιδευτικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα Comenious/Socrates, καθώς και  σε διεθνή κι ελληνικά συνέδρια και workshops ψυχοδράματος, θεατρικού παιχνιδιού και σωματοθεραπείας. Τέλος, έχει παρακολουθήσει σεμινάρια και συνέδρια με κεντρικό θεματικό άξονα τη  δομημένη παρέμβαση κι εκπαίδευση αυτιστικών, υπερκινητικών και δυσλεκτικών  παιδιών.

Τα τελευταία 6 χρόνια το ενδιαφέρον της έχει επικεντρωθεί στη σωματοθεραπευτική προσέγγιση παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες και συναισθηματικές διαταραχές.

Η Εισήγησή της έχει θέμα: «Βιοσύνθεση- μια σωματική, ψυχοθεραπευτική προσέγγιση».

Άξονας της εισήγησής της θα είναι η παρουσίαση εξειδικευμένων ασκήσεων, με στόχο τη βελτίωση εστίασης και συγκέντρωσης παιδιών με ΔΕΠ-Υ.

5η Εισήγηση: Δημήτρης Μαυρωνάς, Δάσκαλος αποσπασμένος στο ΚΕΔΔΥ Β΄ Αθήνας

Έχει Μεταπτυχιακό Ειδικής Αγωγής (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου), 2ετή Μετεκπαίδευση Μ.Δ.Δ.Ε Ειδική Αγωγή, Εξειδίκευση Δ.Α.Δ (400 ωρών), Εξειδίκευση ΔΕΠ-Υ (90 ωρών) και Εξειδίκευση στη Δυσλεξία (120 ωρών). Έχει εμπειρία ως Εισηγητής και ομιλητής σε επιμορφωτικά σεμινάρια εκπαιδευτικών στο ΠΥΣΠΕ Β΄Αθήνας,  σε επιμορφωτικά σεμινάρια Π/Σ προγράμματος ΕΣΠΑ και σε επιμορφωτικές ημερίδες της Σχολ. Συμβούλου 2^ης Περιφέρειας ΕΑΕ. Είναι Συντάκτης και συνδιαμορφωτής εξατομικευμένων προγραμμάτων παρέμβασης σε ΑΜΕΑ ως μέλος ΚΕΔΔΥ και έχει Διαγνωστική εμπειρία ΑΜΕΑ ως μέλος ΚΕΔΔΥ (550 ατόμων) και έχει δημοσίευση στην αγγλική γλώσσα, σε περιοδικό και ιστότοπο σχετικά με τον Αυτισμό. Εργάστηκε ως Δάσκαλος Γενικής Αγωγής (7έτη),  ως Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής (14έτη), ενώ τα τελευταία (5έτη) είναι Μέλος ΚΕΔΔΥ.

Το θέμα της εισήγησής του είναι: «Τεχνικές διαχείρισης παιδιού με ΔΕΠ-Υ». Θα παρουσιαστούν  Οι Βασικοί στόχοι ενός θεραπευτικού προγράμματος παρέμβασης ΔΕΠ-Υ, Τα Βασικά του στάδια, οι Βασικές προϋποθέσεις και αρχές, καθώς και Γνωστικές και συμπεριφοριστικές τεχνικές διαχείρισης ΔΕΠ-Υ στην τάξη.