Η Διπολική Διαταραχή, γνωστή στο παρελθόν και ως μανιοκατάθλιψη, είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από την ακραία διακύμανση της διάθεσης. Πρόκειται για μια διαταραχή της λειτουργίας του εγκεφάλου –έχει δηλαδή νευροβιολογική κυρίως βάση- που αντανακλάται πρωτίστως στο συναίσθημα, αλλά και στη σκέψη, τη δραστηριότητα και τη γενικότερη λειτουργικότητα του ατόμου.

 Μαρίνα Οικονόμου- Λαλιώτη, Ψυχίατρος, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχιατρικής

Επιστημονικά Υπεύθυνη του Προγράμματος «Αντι-στίγμα» του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.)

Διπολική διαταραχή και διακυμάνσεις της διάθεσης

Στη διπολική διαταραχή η διακύμανση της διάθεσης είναι πολύ εντονότερη από τη συνήθη μεταβλητότητα του συναισθήματος που ο καθένας μας βιώνει και που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Οι φάσεις της μανίας και της κατάθλιψης, που χαρακτηρίζουν τη διπολική διαταραχή στην τυπική μορφή της, είναι διακριτές περίοδοι υπερβολικά ευφορικής ή καταθλιπτικής διάθεσης, όπου η ένταση του συναισθήματος -συμπαρασύροντας τη σκέψη και τη συμπεριφορά- έχει σοβαρές επιπτώσεις στο διαπροσωπικό, κοινωνικό ή επαγγελματικό πεδίο.

Πώς εκδηλώνεται η διπολική διαταραχή;

Η διπολική διαταραχή δεν εκδηλώνεται με τον ίδιο τρόπο σε όλους όσους πάσχουν από αυτή· υπάρχουν διαφορετικοί τύποι της νόσου. Συγκεκριμένα, η Διπολική Διαταραχή τύπου Ι χαρακτηρίζεται από την εναλλαγή επεισοδίων μανίας και κατάθλιψης, μεταξύ των οποίων παρεμβάλλονται περίοδοι φυσιολογικής διάθεσης (νορμοθυμία).

Στη Διπολική Διαταραχή τύπου ΙΙ στη θέση των επεισοδίων μανίας ο ασθενής παρουσιάζει επεισόδια υπομανίας -μια ήπια μορφή μανίας-, τα οποία εναλλάσσονται με καταθλιπτικά επεισόδια. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις ασθενών που μέσα σε διάστημα 12 μηνών εκδηλώνουν 4 ή περισσότερα επεισόδια διαταραχής της διάθεσης (Διπολική Διαταραχή Ταχείας Εναλλαγής Φάσεων). Μια διαφορετική έκφανση της νόσου αποτελούν τα μεικτά επεισόδια, στα οποία παρουσιάζονται ταυτόχρονα συμπτώματα μανίας και κατάθλιψης.

Τέλος, στις διαταραχές του διπολικού φάσματος εντάσσεται και η κυκλοθυμία, η οποία χαρακτηρίζεται επίσης από την εναλλαγή περιόδων «ανεβασμένης» και «πεσμένης» διάθεσης χωρίς ωστόσο οι ψυχο-συμπεριφορικές εκδηλώσεις να φτάνουν στα άκρα.

Γιατί είναι δύσκολο να διαγνωστεί η διπολική διαταραχή;

Η ποικιλία των μορφών και των εκδηλώσεων που περιλαμβάνει η διπολική διαταραχή είναι και ένας από τους λόγους που πολλές φορές διαφεύγει της διάγνωσης. Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση είναι κρίσιμης σημασίας για την περαιτέρω πορεία της ασθένειας: ακόμα και αν το τρέχον επεισόδιο μανίας ή κατάθλιψης παρέλθει, ο ασθενής είναι ευάλωτος στην υποτροπή και μόνο η κατάλληλη σταθεροποιητική αγωγή μπορεί να ανακόψει την κυκλική εναλλαγή των επεισοδίων και να παρατείνει το διάστημα της νορμοθυμίας.

Πώς αντιμετωπίζεται η διπολική διαταραχή;

Η φαρμακευτική αγωγή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής. Ωστόσο, –σε συνδυασμό πάντα με τη φαρμακοθεραπεία- σημαντικά μπορούν να συμβάλλουν και οι ψυχοκοινωνικές θεραπείες, με την ψυχοεκπαίδευση να αποτελεί μια από τις πλέον ενδεδειγμένες παρεμβάσεις για τον ασθενή και την οικογένειά του. Ο σημαντικός ρόλος των στενών συγγενών στη διαχείριση μιας σοβαρής και χρόνιας ψυχικής νόσου δεν μπορεί να παραβλεφθεί: τα μέλη της οικογένειας χρειάζονται και αυτά κατάλληλη υποστήριξη και εκπαίδευση, ώστε να κατανοήσουν τη νόσο και τη θεραπεία της, να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της και να βοηθήσουν, εν τέλει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον πάσχοντα συγγενή τους.

Ανάρτηση chiourea.gr στο ΥΓΕΙΑ (ΨΥΧΙΚΗ/ΣΩΜΑΤΙΚΗ) - Διπολική Διαταραχή (Μανιοκατάθλιψη)