ΛΕΠΤΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Με τον όρο Λεπτή Κινητικότητα περιγράφεται ο συντονισμός των μικρών μυϊκών ομάδων στα χέρια και τα δάκτυλα. Σχετίζεται με το πόσο ικανό είναι το παιδί να χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του για να χειρίζεται με επιδεξιότητα διάφορα αντικείμενα. Είναι μια δεξιότητα της οποίας η καλλιέργεια θα βοηθήσει σημαντικά το παιδί στα πρώτα του μαθησιακά βήματα στο σχολείο, αφού οι ισχυρές λεπτές κινητικές δεξιότητες είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση εργασιών, όπως η γραφή, το κόψιμο, η χρήση πιρουνιού ή κουταλιού, το πέρασμα χαντρών, η μετακίνηση κομματιών στο πάζλ, το κλείσιμο του φερμουάρ, το κούμπωμα, το δέσιμο των κορδονιών των παπουτσιών.

Επιγραμματικά λεπτή κινητικότητα είναι:

• Γραφοκινητικές δεξιότητες (π.χ. λαβή και έλεγχος μολυβιού, αντιγραφή σχημάτων, δημιουργία σχημάτων ή γραμμάτων).
• Λεπτοί χειρισμοί χεριών- δακτύλων (π.χ. βελτίωση στη δύναμη, σταθερότητα και θέση).
• Χρήση ψαλιδιού (π.χ. δεν κόβει σωστά).
• Οπτικοκινητικός συντονισμός- οπτική αντίληψη.

Η λεπτή κινητικότητα είναι ένα σημαντικό κριτήριο για το αν παιδί είναι έτοιμο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου. Χωρίς τις λεπτές κινητικές ικανότητες καλά αναπτυγμένες, το παιδί μπορεί να έχει δυσκολία να μάθει να γράφει ή να εκτελεί πολλές από τις άλλες βασικές εργασίες που παρουσιάζονται στο Νηπιαγωγείο και στην Α΄ δημοτικού.

Η λεπτή κινητικότητα μπορεί να καλλιεργηθεί με πολλές δραστηριότητες στις οποίες το παιδί καλείται να χρησιμοποιήσει τα χεράκια του, όπως π.χ. ζύμωμα ζυμαριού, πλαστελίνες, άμμο ή άλλα υλικά, να παίζει με τουβλάκια Lego, να βάζει κόλλα με την σπάτουλα κ.α. Μέσα από αυτές τις "αφηρημένες" δραστηριότητες, που δεν έχουν συγκεκριμένο στόχο, θα ανακαλύψει και θα εξασκήσει τη δύναμη των δακτύλων του καθώς και της αίσθηση της αφής..


ΑΔΡΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η λεπτή κινητικότητα διαφέρει από την αδρή κινητικότητα, που είναι οι κινήσεις τις οποίες κάνει το παιδί, από μηνών ακόμη, προκειμένου να στηριχτεί, να μετακινηθεί, να μεταφέρει αντικείμενα. Αδρή κιντητικότητα είναι η στήριξη στα τέσσερα, το μπουσούλημα, τα πλάγια βήματα, το περπάτημα, το τρέξιμο, η μεταφορά πραγμάτων, το πέταγμα αντικειμένων, η κλωτσιά, το ανεβοκατέβασμα σκάλας κλπ.

Επιγραμματικά αδρή κινητικότητα είναι:

• Ισορροπία (π.χ. να περπατά στις μύτες- φτέρνες, να ισορροπεί στο ένα πόδι, σε δοκό ισορροπίας).
• Κινητικός συντονισμός (π.χ. πηδηματάκια επί τόπου).
• Επιδεξιότητα άνω- κάτω άκρων.
• Ικανότητα να πετάει –πιάνει τη μπάλα.

Ερωτηματολόγιο επάρκειας Λεπτής κινητικότητας του νηπίου

1. Χρησιμοποιεί σωστά το πιρούνι / κουτάλι για να φάει
Όχι ακόμη
Μερικές φορές
Πάντα

    2. Μπορεί να περάσει μεγάλες χάντρες σε ένα κορδόνι
 Όχι ακόμη
Μερικές φορές
Πάντα

       3. Χρησιμοποιεί σωστά το ψαλίδι για να κόψει μια ευθεία γραμμή
Όχι ακόμη
 Μερικές φορές
Πάντα

         4. Χρησιμοποιεί σωστά το ψαλίδι για να κόψει έναν κύκλο
Όχι ακόμη
 Μερικές φορές
Πάντα

         5. Κρατάει με σωστή λαβή το μολύβι ή μία κηρομπογιά
Όχι ακόμη
 Μερικές φορές
Πάντα

         6. Σχεδιάζει σωστά έναν κύκλο και ένα τετράγωνο
Όχι ακόμη
 Μερικές φορές
Πάντα

         7. Σχεδιάζει σωστά ένα τρίγωνο και ένα Χ
Όχι ακόμη
 Μερικές φορές
Πάντα

         8. Σηκώνει και κρατά με σωστή λαβή μικρά αντικείμενα
Όχι ακόμη
 Μερικές φορές
Πάντα

             Βαθμολογία

         Βαθμολογήστε με 0 βαθμούς τις απαντήσεις «Όχι ακόμη»,  με 1 βαθμό τις απαντήσεις «Μερικές φορές» και με 2 βαθμούς τις απαντήσεις «Πάντα».

 Αποτελέσματα

·        0-5 βαθμοί

Το παιδί δεν έχει ακόμη αναπτύξει τις σημαντικές λεπτές κινητικές δεξιότητες που είναι βασικές για την επιτυχία του στο σχολείο. Συγκεκριμένες λεπτές κινητικές δραστηριότητες όπως η ιχνογράφηση σχημάτων και γραμμάτων και το κόψιμο κατά μήκος ευθειών, καμπύλων, και γραμμών ζιγκ-ζαγκ θα βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει τις απαραίτητες λεπτές κινητικές δεξιότητες για την επιτυχία στο σχολείο. Από τη στιγμή που θα έχει αναπτύξει τη σωστή βάση, των λεπτών κινητικών δεξιοτήτων, θα είναι έτοιμο να επιχειρήσει πιο προχωρημένες λεπτές κινητικές δεξιότητες, όπως το γράψιμο γραμμάτων και το κόψιμο αφηρημένων σχημάτων με ελεύθερο χέρι.

 ·        5-10 βαθμοί

Οι λεπτές κινητικές δεξιότητες του παιδιού αρχίζουν ν’ αναπτύσσονται και δείχνει κάποιο επίπεδο άνεσης χρησιμοποιώντας μολύβι ή κηρομπογιάτη με σωστή λαβή. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα εντελώς άνετο με όλες τις λεπτές κινητικές δεξιότητες (όπως π.χ. το κόψιμο πολύπλοκων σχημάτων). Δραστηριότητες όπως η ιχνογράφηση γραμμάτων και σχημάτων και το πέρασμα ολοένα και πιο μικρών χαντρών σε όλο και λιγότερο άκαμπτα κορδόνια, θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη των λεπτών κινητικών ικανοτήτων του. Καθώς το παιδί έχει εισαχθεί στο γράψιμο γραμμάτων και λέξεων στο σχολείο, οι καλά αναπτυγμένες λεπτές κινητικές δεξιότητες θα του επιτρέψουν να κατακτήσει γρήγορα αυτές τις περίπλοκες λεπτές κινητικές δεξιότητες.

·        10-14 βαθμοί

Το παιδί έχει καλά θεμέλια των λεπτών κινητικών δεξιοτήτων. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα εντελώς άνετο με όλες τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, όπως η ιχνογράφηση και το κόψιμο πολύπλοκων σχημάτων. Δεδομένων των ισχυρών θεμελίων των λεπτών κινητικών ικανοτήτων του παιδιού, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δουλέψουμε μαζί του σε συγκεκριμένες λεπτές κινητικές δραστηριότητες, για να το βοηθήσουμε να εξασκήσει και να σταθεροποιήσει τις ικανότητές του.

·        15-16 βαθμοί

Το παιδί έχει καλά αναπτυγμένες λεπτές κινητικές δεξιότητες και είναι έτοιμο να ανταπεξέλθει στις δραστηριότητες του νηπιαγωγείου. Θα είναι σημαντικό για αυτό να συνεχίσει την εξάσκηση αυτών των δεξιοτήτων και την απόκτηση μεγαλύτερης εμπιστοσύνης στις ικανότητές του, ώστε να είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει ολοένα και πιο περίπλοκες λεπτές κινητικές δραστηριότητες στην τάξη.

 Πηγή: ikid, www.parents.gr