Εκλεκτική αλαλία. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται.
Τι είναι η Εκλεκτική αλαλία;
Η εκλεκτική αλαλία είναι μια διαταραχή που προέρχεται από το άγχος και κατά την οποία το παιδί δεν καταφέρνει να εκφραστεί για κάποια πράγματα και με κάποιους ανθρώπους. Ένα παιδί με εκλεκτική αλαλία μπορεί, για παράδειγμα να μιλάει κανονικά στο σπίτι, ή όταν μένει μόνο του με τους γονείς του, αλλά δεν μπορεί να μιλάει, ή να μιλάει ψιθυριστά, σε κάποιο άλλο κοινωνικό περιβάλλον – στο σχολείο, δημοσίως, ή σε οικογενειακές συγκεντρώσεις.
Οι γονείς και οι δάσκαλοι θεωρούν ότι το παιδί το κάνει σκόπιμα και αρνείται να μιλήσει, ή μιλάει αρκετά δυνατά για να το ακούσουν, αλλά το ίδιο το παιδί το βιώνει ως μία αδυναμία. Μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αγωνία – δεν μπορεί να επικοινωνήσει ακόμη και αν πονάει, ή για παράδειγμα, θέλει να χρησιμοποιήσει το μπάνιο, και αυτό το εμποδίζει στο να συμμετέχει στην τάξη στο σχολείο, καθώς και σε άλλες για την ηλικία του δραστηριότητες.
Δε θα πρέπει να συγχέεται με την άρνηση, που μπορεί να παρουσιάζει, να προσαρμοστεί για να μιλήσει μία νέα γλώσσα, ή με τη συστολή που μπορεί να έχει στην προσαρμογή του τις πρώτες εβδομάδες σε ένα καινούριο σχολείο.
Με ποιο τρόπο εντοπίζεται
Εάν το παιδί σας υποφέρει από εκλεκτική αλαλία, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα στο σπίτι, αλλά να μην εκφράζεται λεκτικά στο σχολείο. Κάποια παιδιά φαίνονται να παραλύουν από φόβο όταν δεν μπορούν να μιλήσουν, και δυσκολεύονται ακόμη να επικοινωνήσουν και με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.
Κάποια άλλα θα χρησιμοποιήσουν χειρονομίες, θα αλλάξουν την έκφραση στο πρόσωπό τους, και θα κάνουν νεύμα για να ξεφύγουν από μια δύσκολη κατάσταση. Ακόμη και στο σπίτι μπορεί να πέσουν σε σιγή όταν κάποιος εκτός από τα μέλη της οικογένειας είναι παρών. Οι γονείς συχνά αντιλαμβάνονται σημάδια εκλεκτικής αλαλίας όταν σε ένα παιδί είναι τριών ή τεσσάρων ετών, οι προσπάθειες να το κάνουν να μιλήσει δεν έχουν κάποιο θετικό αποτέλεσμα.
Αίτια
Η επιστημονική κοινότητα είναι αβέβαιη για τα αίτια που προκαλούν την εκλεκτική αλαλία, η οποία εμφανίζεται σε ποσοστό μεταξύ 0.7% και 2% – ή επηρεάζει το λιγότερο 1 στα 140 παιδιά – αλλά εξαιτίας της συσχέτισης με διαταραχές στο άγχος, πολλοί ισχυρίζονται ότι η κατάσταση αυτή είναι κληρονομική και πιθανόν γενετική. Γενικά, τουλάχιστον ένας γονέας που έχει παιδί με εκλεκτική αλαλία αναφέρει ότι το παιδί είχε προβλήματα με το άγχος όταν ήταν μικρό.
Διάγνωση
Η διάγνωση θα πρέπει να γίνεται από επαγγελματία ο οποίος να είναι καταρτισμένος στην εκλεκτική αλαλία και να είναι σε θέση να αποκλείει άλλες καταστάσεις οι οποίες εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα.
Από όταν είναι μικρά, τα παιδιά που αγχώνονται παρουσιάζουν δυσκολία στη συνεργασία τους για μια αξιολόγηση – ειδικά εάν εμφανίζουν εκλεκτική αλαλία – ωστόσο ο ειδικός που θα κάνει τη διάγνωση θα βασιστεί κυρίως στο ιστορικό που θα λάβει από τους γονείς και άλλους ενήλικες που εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού, για να καθορίσει ένα πρότυπο συμπεριφοράς σε αυτές τις καταστάσεις. Μπορεί να ζητήσουν κάποια video που έχουν τραβηχτεί στο σπίτι στα οποία να αποτυπώνεται η συμπεριφορά του παιδιού, και το παρατηρούν μόνο του με τους γονείς του.
Για να διαγνωστεί ένα παιδί με εκλεκτική αλαλία θα πρέπει να μπορεί να μιλάει με κάποιους όρους και όχι με κάποιους άλλους, η κατάσταση αυτή θα πρέπει να έχει διάρκεια ενός μηνός όπου δε θα είναι ο πρώτος μήνας στο σχολείο, και θα πρέπει να παρεμβαίνει στη σχολική εκπαίδευση και τις κοινωνικές δραστηριότητες. Η εκλεκτική αλαλία παρουσιάζεται σε ποσοστό 2:1 σε κορίτσια/αγόρια.
Αντιμετώπιση
Συμπεριφορά: Η αντιμετώπιση που είναι περισσότερο εμπεριστατωμένη και προτείνεται για την εκλεκτική αλαλία είναι η συμπεριφορική θεραπεία. Ο θεραπευτής δουλεύει με το παιδί και τους γονείς για να προσεγγίσει σταδιακά τα σημεία που το δυσκολεύουν, ενισχύοντας έτσι κάθε φορά την αυτοπεποίθησή του. Το παιδί δεν πιέζεται ποτέ να μιλήσει, και ενθαρρύνεται πάντα θετικά. Εξειδικευμένες τεχνικές χρησιμοποιούνται για να καθοδηγήσουν την αυξημένη έκθεση του παιδιού σε δύσκολες καταστάσεις, και ο θεραπευτής θα διδάξει τους γονείς και το παιδί πώς να χρησιμοποιούν τις τεχνικές αυτές σε πραγματικές καταστάσεις.
Νεότερες προσεγγίσεις αποδεικνύουν ότι εντατική αγωγή από τη στιγμή της διάγνωσης μπορεί να αποδειχτεί πιο αποτελεσματική από ότι παραδοσιακές εβδομαδιαίες συνεδρίες. Κάποιοι ειδικοί στην εκλεκτική αλαλία παρέχουν στους ασθενείς ημερήσιες και εβδομαδιαίες εμπειρίες στο σχολείο και την κατασκήνωση για να μπορέσουν πιο ρεαλιστικά να προσομοιώσουν τις πραγματικές καταστάσεις της ζωής στις οποίες δυσκολεύονται τα παιδιά.
Με ποιες άλλες διαταραχές μπορεί να συνυπάρχει
Το 90% των παιδιών τείνουν να εμφανίζουν και άλλες διαταραχές άγχους. Μπορεί επίσης να υποφέρουν από διαταραχές στη διάθεση, όπως επίσης και διαταραχές στη μάθηση. Αυτές οι παράμετροι θα πρέπει να συνυπολογίζονται στην οργάνωση του θεραπευτικού προγράμματος του παιδιού.
Μετάφραση ikid από την πηγή: http://www.childmind.org 1-11-2012
Διδάκτωρ Σχολής Ψυχολογίας & Επιστημών της Αγωγής Παν/μίου Γενεύης~Εξειδίκευση: Εκπ/ση Τυφλών. τ.Σχολ. Σύμβουλος ΕΑΕ Αν.Αττικής, Β΄Αθήνας, Κυκλάδων & ΔΕ Ιλίου & Αν.Αττικής. Στο ιστολόγιο περιλαμβάνονται πληροφορίες, άρθρα, εγκύκλιοι & υλικό εκπαιδευτικού περιεχομένου Γενικής & Ειδ. Αγωγής, Νηπιαγωγείου, Δημοτικού, Β/θμιας Εκπ/σης, καθώς επίσης θέματα γονέων, εκπαιδευτικών, επικαιρότητας & ψυχικής υγείας-αυτοβελτίωσης.