Oι γονείς στα θρανία, στη Δανία

Τάκης Μίχας

Η Δανία και η Ελλάδα δεν βρίσκονται απλά σε αντίθετους γεωγραφικούς πόλους. Πανω απ' όλα η Δανία εκφράζει την Καινοτομία ενώ η Ελλάδα την Αντι-καινοτομία. Μία από τις τελευταίες καινοτομίες στη χώρα του Βορρά είναι οι λεγόμενες «οικογενειακές» τάξεις: Πρόκειται για τάξεις στο Δημοτικό τις οποίες παρακολουθούν παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες (υπερκινητικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης κ.λπ.). Στις τάξεις αυτές είναι υποχρεωμένοι να παρίστανται και οι γονείς οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά στο μάθημα.

Να σημειωθεί εδώ ότι οι «οικογενειακές» τάξεις για παιδιά δεν είναι δανέζικη ανακάλυψη. Πρόκειται για το λεγόμενο «μοντέλο Marlborough» που πρωτοεμφανίσθηκε στην Αγγλία. Στη Δανία αυτό το μαθησιακό μοντέλο εμφανίζεται το 2003 και σήμερα η Δανία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό (σε σχέση με τον πληθυσμό) αριθμό «οικογενειακών τάξεων» στον κόσμο - περίπου 200.

Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο οι γονείς παρευρίσκονται στην τάξη είναι επειδή αποτελούν το κύριο σημείο αναφοράς των παιδιών. Καθώς τα τελευταία έτη τα παιδιά έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη δύναμη και δυνατότητες, δυσκολεύονται να δεχτούν την εξουσία του δασκάλου. Ενας άλλος λόγος είναι ότι τα περισσότερα παιδία θέλουν να ευχαριστήσουν τους γονείς τους - και η παρουσία τους στην τάξη είναι ένα πανίσχυρο κίνητρο που τα κάνει να καταβάλλουν έξτρα προσπάθειες.


Από την άλλη πλευρά, η παρουσία των γονέων στην τάξη δίνει στους τελευταίους την ευκαιρία να καταλάβουν τις απαιτήσεις ενός σύγχρονου σχολείου και τους βοηθάει να μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Οπως αναφέρει η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Αρχους, Hanne Knudsen: «Με αυτό τον τρόπο διδάσκουμε στους γονείς πως μπορούν να διδάξουν τα παιδιά τους να είναι καλοί μαθητές. Πιστεύουμε ότι η δυνατότητα πού έχει ένα σχολείο να διδάξει έναν μαθητή εξαρτάται από τα όρια πού θέτει ο γονιός στο παιδί του στο σπίτι».

Ενα από τα κύρια χαρακτηριστικά του "μοντέλου Μarlborough" είναι η έμφαση πού δίνεται στην ανάδειξη των θετικών στοιχείων της προσπάθειας του μαθητή αντί για τα αρνητικά. Ετσι όταν τα παιδιά γράφουν ένα τεστ, αντί να παίρνουν πίσω ένα τετράδιο γεμάτο με κόκκινες υπογραμμίσεις (τα λάθη) παίρνουν ένα τετράδιο με πράσινες υπογραμμίσεις (τα σωστά). Μ' αυτόν τον τρόπο τα παιδιά ενθαρρύνονται να συνεχίσουν την προσπάθειά τους.

Κάθε παιδί επίσης έχει έναν «χάρτη στόχων» και κάθε εβδομάδα αξιολογείται από τους δασκάλους και από τους γονείς του. Τα παιδιά διαβάζουν φωναχτά τις αξιολογήσεις στην τάξη και απολαμβάνουν το χειροκρότημα των συμμαθητών τους για τις προσπάθειές τους.

Από την πλευρά τους οι γονείς, συμμετέχοντας στη διδασκαλία και των άλλων παιδιών, σταδιακά αλλάζουν τη συμπεριφορά τους απέναντι στο δικό τους παιδί. «Είχα την τάση να εκνευρίζομαι», λέει μια μαμά «όταν η κόρη μου στο σπίτι δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί στα μαθήματά της. Ομως βλέπω ότι δεν εκνευρίζομαι όταν στην τάξη προσπαθώ να βοηθήσω άλλα παιδιά που έχουν το ίδιοι πρόβλημα. Αυτό με έκανε σταδιακά να αλλάξω και τη συμπεριφορά μου απέναντι στην κόρη μου».

Παράλληλα, δεν είναι λίγοι οι γονείς εκείνοι που, παρακολουθώντας τη συμπεριφορά τους παιδιού τους στην τάξη, αντιλαμβάνονται ότι δεν διέφερε πολύ από της δική τους συμπεριφορά πριν από 30-40 έτη.

Η σχολική ημέρα τελειώνει με την «ώρα της διαφωνίας». Τα παιδιά κάθονται σε έναν κύκλο όπου ανά δύο αναπαριστούν τις συγκρούσεις που έχουν σπίτι τους με τους γονείς τους σχετικά με το αν έχουν κάνει τα μαθήματά τους, πόση ώρα θα πρέπει να δαπανήσουν στον υπολογιστή κ.λπ. Ομως, στόχος δεν είναι απλά η αναπαράσταση της σύγκρουσης αλλά ιδέες τις οποίες προσφέρουν τα ίδια τα παιδιά για το πώς θα πρέπει να ξεπερασθεί το πρόβλημα και να πάψουν οι συγκρούσεις και οι διαφωνίες με τους γονείς.

Τέλος, πρέπει να τονισθεί ότι η εισαγωγή των «οικογενειακών τάξεων» στη Δανία δεν ξεκίνησε από πάνω, από το υπουργείο Παιδείας αλλά από κάτω, από γονείς και δασκάλους. Μία δυνατότητα που παρέχει το ελαστικό εκπαιδευτικό μοντέλο της Δανίας αλλά ασφαλώς όχι το αρτηριοσκληρωτικό ελληνικό.

Υ.Γ.: Τα στοιχεία του άρθρου πηγάζουν από το αρθρο του Κρίστιαν Βίλεμσεν στη δανέζικη εφημερίδα Information.

Summary in English

Denmark and Greece are not only geographically poles apart. They are also conceptually. Denmark is an Innovation Society par excellence whereas Greece is the embodiment of the Anti-innovation society. The latest innovation in Denmark are the “family classes” for kids with learning disabilities. Today Denmark has the largest (in proportion to the population) number of such classes in the world.

Πηγή: protagon.gr/18-4-2013