10 + 1 Κόλπα Μνήμης για Παιδιά με Διάσπαση Προσοχής και Μαθησιακές Δυσκολίες

Συχνά τα παιδιά με Διαταραχή Ελειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) και Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ) δυσκολεύονται να θυμηθούν και ανακαλέσουν πληροφορίες που έχουν διδαχθεί. Υπάρχουν τρόποι να ενισχύσουμε τις δεξιότητες μνήμης των παιδιών αυτών δημιουργώντας οπτικές, ακουστικές και εννοιολογικές συσχετίσεις μεταξύ τμημάτων των πληροφοριών. Κάπως έτσι:

1. Σχηματίζουμε ή δημιουργούμε ζωντανές εικόνες των πληροφοριών που πρέπει να απομνημονευθούν.

Διανθίζουμε τις εικόνες με υπερβολή, συναίσθημα, δράση, χρώμα: όσο πιο έντονες, πιο γελοίες τόσο το καλύτερο. Η τεχνική βρίσκει άμεση εφαρμογή στα μαθήματα ιστορίας, φυσικής, θρησκευτικών, βιολογίας αλλά και στην ορθογραφία (εικονογραφική μέθοδος).

2. Ενημερώνουμε το παιδί ότι πρόκειται να του δώσουμε πολύ σημαντικές πληροφορίες.
Του τονίζουμε τι πρέπει να προσέξει με εντολές και οπτικά βοηθήματα (μαρκαδόρους, post-it, σημειώσεις)

3. Διδάσκουμε ευρηματικά ακρωνύμια, ακροστιχίδες και παραλλαγές.

Ένα από τα πιο δημοφιλή είναι φτιαγμένο από τα ονόματα των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας (Εμμανουήλ Ξάνθο, Νικόλαο Σκουφά, Αθανάσιο Τσακάλωφ): "Ξανθό Τσακάλι με Σκούφο στο κεφάλι".

4. Προσαρμόζουμε τις πληροφορίες στην ζωή και τις εμπειρίες του.
Χρησιμοποιούμε χάρτη στην γεωγραφία, του θυμίζουμε τραγούδια σχετικά, χρησιμοποιούμε καραμέλες ή παιχνίδια για να του περιγράψουμε τις μαθηματικές έννοιες και πράξεις.

5. Ενισχύουμε τις αισθήσεις του.

Εάν μαθαίνει τα γράμματα ή ορθογραφία του δίνουμε απτικά ερεθίσματα: γράφει με το δάχτυλο σε άμμο, σε γυαλόχαρτο, ακολουθεί γραμμές και φτιάχνει γράμματα σχηματικά με διαφορετικά υλικά. Αποτελεσματική τεχνική για μικρά παιδιά και παιδιά που μαθαίνουν ξένη γλώσσα.

6. Δραματοποιούμε και Δραστηριοποιούμαστε.

Κάνουμε παιχνίδια ρόλων με τις εξιστορήσεις που το δυσκολεύουν στο μάθημα της ιστορίας, των θρησκευτικών (πχ. κρεμούμε καρτέλα που γράφει "Μεσολόγγι" στην πόρτα του δωματίου του και μοιράζουμε τους ρόλους, φτιάχνουμε το σκηνικό και δραματοποιούμε την Έξοδο του Μεσολογγίου κάνοντας ερωτήσεις και αναφέροντας σημαντικά στοιχεία). Απλούστερα, του δίνουμε να αντιγράψει τα καίρια σημεία του μαθήματος.

7. Χρησιμοποιούμε ρυθμό και μελωδία για να διδάξουμε σειρές και αλληλουχίες.
Βοηθούμε την απομνημόνευση οποιασδήποτε λίστας (νομοί, χημικά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, προπαίδεια κλπ) χρησιμοποιώντας ρυθμό, φτιάχνοντας τραγούδια ή ποιήματα.

8. Χρησιμοποιούμε χιούμορ.

Όταν μαθαίνουμε άγνωστες λέξεις απλώς τις συσχετίζουμε με κάτι αστείο, ένα σκηνικό, μία άλλη λέξη, μία εμπειρία.

9. Συνεργαζόμαστε.

Ζητούμε από τον δάσκαλο να ενισχύσει την χρήση των βοηθημάτων μνήμης που βλέπουμε ότι βοηθούν το παιδί. Συζητάμε μαζί του και βρίσκουμε τρόπους που μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κόλπα στην τάξη.

10. Μετά το μάθημα ζητούμε από το παιδί να αναφέρει αυτά που θυμάται.

Ζητούμε να το κάνει όσο πιο γρήγορα μπορεί ώστε να να βελτιώσουμε την ανάκληση.

11. Ερευνούμε.

Προσέχουμε ποιες τεχνικές μνήμης χρησιμοποιεί ήδη το παιδί και τις ενισχύουμε. Είναι πολυ πιθανό ένα μεγάλο παιδί να έχει αναπτύξει μόνο του κάποια κόλπα που το βοηθούν να θυμάται. Τα επεκτείνουμε και βοηθούμε όσο και όπου επιτέπεται.

Ευαγγελία Δ. Σούπη

Λογοθεραπεύτρια

Κομνηνών 39 και Χασιώτη

Ιωάννινα

evageliasoupi@gmail.com

Additional Reading

1. Sandra Rief (2005) How to Reach & Teach Children with ADD/ADHD, Second Edition, San Francisco: Jossey Bass
2. Sandra Rief (2008)The ADD/ADHD Checklist: A Practical Reference for Parents & Teachers, Second Edition.San Francisco: Jossey Bass