Ειδική Αγωγή - ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ: Δυσγραφία

Ένας από τους πρώτους παράγοντες που εντοπίζονται ως δυσκολία σε ένα παιδί από το Προνήπιο ακόμη είναι το κατά πόσο μπορεί να ζωγραφίσει με άνεση και ακρίβεια ή να γράψει.

• Έτσι στην ηλικία των 3 ετών θα πρέπει το παιδί να μπορεί να αντιγράψει με ακρίβεια σταυρό και κύκλο,
• στα 4 να κρατά σωστά το μολύβι, να αντιγράφει τετράγωνο και να βάφει σωστά μέσα σε πλαίσιο χωρίς να βγαίνει έξω,
• στα 5 τρίγωνο, ανθρωπάκι και καμπύλες και
• στα 6 να μπορεί να αντιγράψει όλα τα κεφαλαία γράμματα του αλφαβήτου και να ξέρει να γράφει το όνομά του σε σειρά τετραδίου.

Από πολύ νωρίς λοιπόν μπορεί να διαγνώσει η Νηπιαγωγός και αργότερα στην Α΄Δημοτικού ο Δάσκαλος του Σχολείου τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας μαθητής στην προγραφή και τη γραφή. Δυσκολίες που στις περισσότερες περιπτώσεις, σχετίζονται ή θα σχετιστούν με μαθησιακή δυσκολία, αφού το γράψιμο αποτελεί την απόδειξη των γνώσεων του παιδιού.

Το γράψιμο λοιπόν, είναι από τις σημαντικότερες δεξιότητες του ανθρώπου που σχετίζεται με την ολοκλήρωση όλων των κινητικών και αισθητικών δεξιοτήτων του. Το πώς γράφει ένα παιδί δηλαδή, δείχνει σε μεγάλο βαθμό τη μελλοντική γνωστική εικόνα που θα έχει αυτό το παιδί. Αρκεί να αναφέρουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την σωστή γραφή για να καταλάβουμε τη σπουδαιότητα και πολυπλοκότητα αυτής της δεξιότητας:

Λεπτή κίνηση, αδρή κίνηση, στάση σώματος, μυϊκός τόνος, σύλληψη μολυβιού, σταθερότητα συμπεριφοράς, συγκέντρωση προσοχής, οπτικοκινητικός συντονισμός, σταθερότητα και αναγνώριση φορμών, εκτίμηση χώρου, έλεγχος γραμμής, διαχωρισμός εικόνας-φόντου, οπτικό κλείσιμο, προσανατολισμός στο χώρο, κατανόηση μεγεθών, συμμετρία, κατευθυντικότητα, λεπτομερής κινητικός έλεγχος, πυκνότητα, ρυθμός, συχνότητα, συνέχεια, ολική αντίληψη.

Η λεγόμενη λοιπόν «δυσγραφία», η δυσκολία δηλαδή της γραφής, εμφανίζεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους: Μεγάλα γράμματα, δυσκολία ακολουθίας των γραμμών του τετραδίου, αντιστροφές γραμμάτων, φτωχό επίπεδο ζωγραφικής, δυσκολία συντονισμού κινήσεων-αδεξιότητα, κακή στάση σώματος κατά τη γραφή (σκύψιμο), κακή ποιότητα γραμμάτων κλπ.

Η δυσγραφία είναι μία δυσκολία που επηρεάζει άμεσα το παιδί σε όλη τη μαθησιακή του εικόνα, το απογοητεύει όσον αφορά την παραγωγή αυτών που γνωρίζει, το κουράζει και κάνει γενικά όλη τη μαθησιακή διαδικασία επώδυνη και βαρετή. Για το λόγο αυτό η ποιότητα της γραφής είναι ένα σημείο όπου δίνουν πολύ μεγάλη σημασία εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε όλες τις προηγμένες χώρες του κόσμου - και τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας - στην αξιολόγηση του παιδιού σχετικά με το εάν είναι έτοιμο να ενταχθεί στην Α΄ Δημοτικού.

Έτσι, υπάρχουν Εργοθεραπευτές όπου αξιολογούν το επίπεδο γραφικής απόδοσης του παιδιού και κρίνουν εάν αυτό θα το δυσκολέψει αργότερα στο Σχολείο και τη μαθησιακή του απόδοση.

Η αντιμετώπιση λοιπόν της δυσγραφίας γίνεται από τον Εργοθεραπευτή. Με εξειδικευμένα τεστ όπως το Visual Motor Integration Test(VMI), το γραφοκινητικό μέρος του Miller (MAP), το τεστ οπτικοκινητικού συντονισμού και λεπτής κινητικότητας του Bruiniks Oseretsky Test of Motor Proficiency, το τεστ οπτικοκινητικού συντονισμού του Lowenstein O.T. Cognitive Assessment, το Write from the start κλπ, αξιολογείται η ικανότητα του παιδιού σε όλους τους παραπάνω τομείς που αναφέρθηκαν και οργανώνεται το εξατομικευμένο πρόγραμμα της εκπαίδευσης στη γραφή.

Οι καλύτερες ηλικίες για να γίνει αυτό βρίσκονται μεταξύ των 4 ετών (εδώ παίζει σημαντικό ρόλο η διάγνωση των δυσκολιών από την Νηπιαγωγό) και φτάνει μέχρι και τη Γ΄ Δημοτικού.

Μετά από την ηλικία των 8-9 ετών, συνήθως είναι δύσκολη η ουσιαστική διόρθωση της δυσγραφίας και μιλάμε απλά για βελτίωση της. Το πρόγραμμα αντιμετώπισης της δυσγραφίας γίνεται μέσα από εξειδικευμένες ασκήσεις και προχωρούν φυσικά στην παροχή οδηγιών για τη συνέχιση του προγράμματος στο σπίτι και το Νηπιαγωγείο ή Σχολείο αντίστοιχα. Η διάρκεια του προγράμματος ποικίλλει ανάλογα με τις δυσκολίες του παιδιού, από 4 μήνες το ελάχιστο σε παιδί με ήπιες δυσκολίες, έως 2 χρόνια το ανώτερο σε παιδιά με πολύ σοβαρές δυσκολίες.

Διάφορες έρευνες (Jennings 1981,Addy 1993, Cermak 1993) έδειξαν την μεγάλη αλληλεπίδραση που υπήρξε ανάμεσα στη βελτίωση στη γραφή και τη μαθησιακή απόδοση παιδιών που αντιμετώπιζαν μαθησιακές δυσκολίες με πρωτογενή ή δευτερογενή δυσγραφία. Αυτές οι έρευνες είναι από μόνες τους αρκετές για να κατανοήσουμε τη σπουδαιότητα της πρώιμης αντιμετώπισης των δυσκολιών της γραφής, μίας τόσο σημαντικής δεξιότητας του ανθρώπου για όλη την εξέλιξή του.

Συμπτώματα

- Ο μαθητής μπορεί να εμφανίζει ισχυρές λεκτικές αλλά φτωχές γραφικές δεξιότητες.

- Φτωχή ή ανύπαρκτη στίξη.

- Ορθογραφικά λάθη (πολλές φορές στην ίδια λέξη που σε άλλο σημείο είναι γραμμένη καθαρά). Λάθη σε κοινές καταλήξεις.

- Φωνολογικές δυσκολίες διάκρισης.

- Αντιστροφές.

- Παραλείψεις συλλαβών.

- Αδεξιότητα

- Λάθη συντακτικά

- Ατελής πλευρίωση

- Δυσκολίες ερμηνείας ερωτήσεων και κατανόησης ερωτηματολογίων.

- Δυσκολίες αρίθμησης και αντιστροφές αριθμών.

- Γενικά δυσανάγνωστο γράψιμο (παρ’ότι έχει δοθεί η απαραίτητη προσοχή και χρόνος από το παιδί)

- Ανακολουθίες. Μίξη μεταξύ κεφαλαίων και μικρών, καλλιγραφικών και μη καλλιγραφιών, μη κατάλληλα μεγέθη με κατάλληλα, γράμματα με κλίσεις που δεν χρειάζονται

- Μη τελειωμένες λέξεις ή γράμματα, διαχωρισμένες λέξεις

- Ασταθής τοποθέτηση στον χώρο της σελίδας παρ’ότι υπακούει στις γραμμές και τα σημάδια και ασταθείς αποστάσεις μεταξύ γραμμάτων και λέξεων

- Σφιχτή ή ασυνήθης σύλληψη μολυβιού, συχνά κράτημα του μολυβιού πολύ χαμηλά ή κράτημα του αντίχειρα στον δείκτη και μέσο με αποτέλεσμα να γράφει με τον καρπό

- Μιλά στον εαυτό του ενώ γράφει ή κοιτάζει το χέρι του ενώ γράφει

- Αργή γραφή και αντιγραφή ακόμα και αν είναι ευκρινής και ευανάγνωστη

Τομείς Παρέμβασης

Μετά την αξιολόγηση του παιδιού, οι τομείς παρέμβασης θα περέπει να περιλαμβάνουν όσον αφορά την γραφοκινητικότητα τα εξής:

-λεπτή κίνηση (επιδεξιότητα δακτύλων κλπ)

-απτικό σύστημα (αύξηση ενημερότητας στην παλάμη και δάκτυλα)

-ιδιοδεκτικότητα (σε όλο το χέρι)

-αδρή κίνηση (ρύθμιση αιθουσαιο-ιδιοδεκτικότητας)

-στάση σώματος (μέση θέση σώματος)

-μυϊκός τόνος (τόνωση εκτατικών και στάσης κεφαλής)

-σύλληψη μολυβιού (ανεκτή σύλληψη η τριποδική,δυναμική τριποδική και προσαρμοστική τριποδική)

-σταθερότητα συμπεριφοράς (η γραφή απαιτεί κίνητρο και ανοχή στην ματαίωση)

-συγκέντρωση προσοχής (επικέντρωση, συνέχεια)

-οπτικοκινητικός συντονισμός (συνεργασία ματιού – χεριού)

-σταθερότητα και αναγνώριση φορμών

-εκτίμηση χώρου

-έλεγχος γραμμής

-διαχωρισμός εικόνας-φόντου

-οπτικό κλείσιμο

-προσανατολισμός στον χώρο

-κατανόηση μεγεθών

-συμμετρία

-κατευθυντικότητα

-λεπτομερής κινητικός έλεγχος

-πυκνότητα

-ρυθμός

-συχνότητα

-συνέχεια

-ολική αντίληψη

Πηγή: http://www.proseggisi.gr 

Αναρτήθηκε από chiourea.gr στο Ειδική Αγωγή - ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ

Δείτε επίσης:

• Δυσγραφία: τι είναι και ποια είναι τα συμπτώματα
•  Δυσγραφία-Ερωτήσεις
• ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΥΣΓΡΑΦΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Στράτος Αλεξάνδρου