«Καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας των μαθητών»

Αγαπητές διευθύντριες, αγαπητοί διευθυντές, αγαπητοί εκπαιδευτικοί,

Είμαστε βέβαιοι ότι θα είστε ήδη εξοικειωμένοι με πτυχές του προγράμματος «Καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας των μαθητών» το οποίο έχει αρχίσει να υλοποιείται εδώ και μερικούς μήνες από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου στα Δημοτικά Σχολεία όλης της χώρας (τα 961 ΔΣ με το ΕΑΕΠ). Το πρόγραμμα αυτό, τριετούς διάρκειας, συγχρηματοδοτείται από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, κι εντάσσεται στο ευρύτερο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων «Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση».
Ακολουθεί μια περιγραφή των μέχρι σήμερα πεπραγμένων μας, καθώς και σύντομη παρουσίαση των δράσεων που έχουν προγραμματιστεί με χρονικό ορίζοντα τη φετινή σχολική χρονιά:

• Σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία, από τις αρχές Σεπτεμβρίου εστάλη Εγκύκλιος στα Δημοτικά Σχολεία με ΕΑΕΠ για την ενημέρωσή τους. Σε αυτή περιλαμβανόταν και μια επιστολή προς τους δασκάλους και τους διευθυντές σχετικά με τους στόχους και το πνεύμα του προγράμματος, αλλά και αρκετές πρακτικές ιδέες για την εφαρμογή του στην πράξη.
• Ζητήσαμε από τα σχολεία να «δηλώσουν» τη συμμετοχή τους, υποδεικνύοντάς μας έναν εκπαιδευτικό ως «σύνδεσμο επικοινωνίας» του Σχολείου με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Από τα 961 σχολεία, τα περισσότερα έχουν πια ανταποκριθεί συμπληρώνοντας τη σχετική φόρμα στον ιστότοπό μας (αν για οποιοδήποτε λόγο το σχολείο σας δεν έχει ακόμη συμπληρώσει τη σχετική φόρμα, μπορεί να το πράξει ακόμη και τώρα).
• Από τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου του 2011 είναι έτοιμος και λειτουργεί ο ενημερωτικός ιστότοπος της Φιλαναγνωσίας στον οποίο έχουν αναρτηθεί εγκαίρως οι βασικές πληροφορίες που αφορούν την Πράξη, καθώς και υλικό σχετικά με τις επιμέρους δράσεις (π.χ. εκπαιδευτικό υλικό, απαντήσεις σε Συχνές Ερωτήσεις κ.ά).

Ακολουθεί ενημέρωση σχετικά με τις ενέργειες και πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο του Προγράμματος Φιλαναγνωσίας για κάθε έναν από τους Άξονες Δράσης.

Α. Οργάνωση ημερίδων/ειδικών σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς και στελέχη εκπαίδευσης.
Ήδη από τον Ιούλιο ανακοινώθηκε η συγκρότηση σχετικού Μητρώου Επιμορφωτών, στο οποίο έχουν ενταχθεί περίπου εκατό επιμορφωτές μέχρι σήμερα. Περίπου 50 εξ αυτών, από όλη την Ελλάδα, έχουν ήδη συμμετάσχει σε ειδική επιμόρφωση σε δυο διαφορετικές συναντήσεις στα γραφεία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (στις 8 Οκτωβρίου του 2011 και στις 14 Ιανουαρίου του 2012) σχεδιασμένη από πανεπιστημιακούς, μέλη της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής.

• Από την 1η Νοεμβρίου ξεκίνησαν οι επιμορφώσεις των Σχολικών Συμβούλων και των Στελεχών Εκπαίδευσης και ολοκληρώθηκαν πριν τα Χριστούγεννα. Πραγματοποιήθηκαν 11 σεμινάρια διάρκειας 4 ωρών το καθένα (στην Αθήνα (2), στη Θεσσαλονίκη, στη Λαμία, στην Τρίπολη, στα Ιωάννινα, στην Κοζάνη, στην Κομοτηνή, στη Λάρισα, στη Ρόδο, στο Ηράκλειο Κρήτης). Σε αυτά επιμορφώθηκαν περίπου 200 Σύμβουλοι και διευθυντές εκπαίδευσης.
• Στις 2 του Φεβρουαρίου έγινε στη Θεσσαλονίκη η πρώτη ημερίδα-σεμινάριο για τους διευθυντές των σχολείων και τον σύνδεσμο φιλαναγνωσίας από κάθε σχολείο. Σε αυτή την συνάντηση έλαβαν μέρος περίπου 180 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι μετά τις πρώτες θεωρητικές διαλέξεις, τόσο για το Πρόγραμμα όσο και για την έννοια και τους σκοπούς της Φιλαναγνωσίας, χωρίστηκαν σε 8 ομάδες των 20-25 ατόμων και συμμετείχαν διαδοχικά σε 2 δίωρα εργαστήρια «προσομοίωσης τάξης».
• Στους εκπαιδευτικούς μοιράστηκε, δεμένο σε βιβλίο, εκπαιδευτικό υλικό 128 σελίδων, το οποίο έχουν συντάξει πανεπιστημιακοί, μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, όπως η καθηγήτρια Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, ο καθηγητής Ανδρέας Καρακίτσιος, οι Λέκτορες Γιάννης Σ. Παπαδάτος και Δημήτρης Πολίτης, οι συγγραφείς Βαγγέλης Ηλιόπουλος και Μάνος Κοντολέων. Σημειώνουμε ότι το υλικό αυτό διατίθεται ελεύθερο για ΟΛΟΥΣ τους εκπαιδευτικούς ή κάθε άλλον ενδιαφερόμενο στον ιστότοπό μας.
• Έκτοτε, έχουν πραγματοποιηθεί δύο ακόμη ημερίδες-σεμινάρια στην Κρήτη (Ηράκλειο και Χανιά) στις οποίες συμμετείχαν εκπαιδευτικοί από εξήντα (60) ΔΣ της Κρήτης. Ομοίως, πραγματοποιήθηκαν πέντε (5) ημερίδες-σεμινάρια στην Αθήνα, στις οποίες συμμετείχαν διακόσιοι πενήντα (250) εκπαιδευτικοί από την Α και τη Β Αθήνας.
• Μέχρι το Πάσχα έχουν προγραμματιστεί να γίνουν δέκα (10) ακόμη επιμορφωτικές ημερίδες-σεμινάρια στην Αττική, καλύπτοντας το σύνολο των 387 ΔΣ με ΕΑΕΠ της Περιφέρειας Αττικής. Έχει επίσης προγραμματιστεί σχετική ημερίδα-σεμινάριο στη Χαλκίδα, για τους εκπαιδευτικούς της Περιφέρειας Κεντρικής Ελλάδας.
• Αντίστοιχη επιμορφωτική συνάντηση είχε κανονιστεί στα νησιά Λέσβος και Χίος, αλλά λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών αναβλήθηκε για αργότερα.

Στόχος μας είναι μέχρι το τέλος του σχολικού έτους να έχουμε πραγματοποιήσει επιμορφωτικές ημερίδες-σεμινάρια στις περισσότερες, αν όχι όλες, περιφέρειες της χώρας, περίπου μία επιμόρφωση ανά νομό. Δεδομένης της εργαστηριακής δομής των επιμορφώσεων αυτών, που απαιτούν ομάδες των 25 το πολύ 30 εκπαιδευτικών, το έργο αυτό είναι οργανωτικά δύσκολο. Πιστεύουμε όμως ότι αυτή είναι η προσήκουσα μέθοδος και η μέχρι τώρα αντιδράσεις των επιμορφούμενων εκπαιδευτικών το επιβεβαιώνουν.

B. Πρόγραμμα γνωριμίας με τους δημιουργούς των βιβλίων.
Στο πρόγραμμα γνωριμίας και συνάντησης των μαθητών με τους δημιουργούς των βιβλίων, συγγραφείς και εικονογράφους, συμμετέχουν περισσότεροι από 350 δημιουργοί. Μέσα από την ιστοσελίδα μας έχουν ήδη πραγματοποιηθεί περίπου 500 αιτήσεις για επισκέψεις σε σχολεία όλη της χώρας.
Μέχρι σήμερα, από την 1η Νοεμβρίου, οπότε και ξεκίνησαν να πραγματοποιούνται επισκέψεις, έχουν γίνει 80 επισκέψεις συγγραφέων/εικονογράφων σε σχολεία. Υπολογίζουμε ότι μέχρι τον Ιούνιο θα έχουν πραγματοποιηθεί και οι 500 προγραμματισμένες επισκέψεις σε 500 Δημοτικά Σχολεία.
Αν ακόμη δεν έχετε κάνει Αίτηση για την Επίσκεψη Δημιουργού στο σχολείο σας, ακόμη και τώρα δεν είναι αργά. Η επίσκεψη δημιουργού στο σχολείο σας μπορεί να είναι ημέρα γιορτής και χαράς για πολλά παιδιά. Μην το καθυστερείτε!

Γ. Δημιουργία ψηφιακών ηχογραφημένων ιστοριών (παραμυθιών, βιβλίων).
Στο πλαίσιο αυτής της δράσης έχουν ήδη ηχογραφηθεί είκοσι επτά (27) καινούργιες ιστορίες από την αρχή του προγράμματος, συμπληρώνοντας έναν σημαντικό αριθμό προηγούμενων ηχογραφημένων ιστοριών που βρίσκονται σε ελεύθερη πρόσβαση στον ιστότοπο του ΕΚΕΒΙ για τα παιδιά www.mikrosanagnostis.gr.
Μέχρι το τέλος του έτους προγραμματίζονται να παραχθούν περίπου δέκα ακόμη ιστορίες και να αναρτηθούν στον σχετικό κόμβο.
Ενημερώστε τους συναδέλφους σας και τους γονείς των παιδιών (προωθήστε τους αυτό το μήνυμα) για τις δυνατότητες πλοήγησης στον Μικρό Αναγνώστη, και ειδικότερα για τις ηχογραφημένες ιστορίες. Είναι μια δραστηριότητα που αρέσει ιδιαίτερα στα μικρότερα παιδιά όσο και σ’ εκείνα που για διάφορους λόγους (π.χ. παιδιά μεταναστών) δεν έχουν ακόμη κατακτήσει επαρκώς το εργαλείο της ανάγνωσης.

Δ. Δημιουργία Ψηφιακών Φακέλων για τα παιδιά.
Έχουν ήδη εγκριθεί από την Επιτροπή μας 12 θεματικές για τους ψηφιακούς φακέλους, οι οποίες θα αναπτυχθούν σε 24 συνολικά διακριτούς φακέλους (κάθε θεματική θα αναπτύσσεται δύο φορές, μία για τα παιδιά των Α, Β, Γ τάξεων και μία για τα παιδιά των Δ, Ε, ΣΤ τάξεων).
Οι θεματικές αυτές είναι οι εξής: Ιστορία - Μυθολογία (Ταξιδεύοντας από το παρελθόν στο παρόν), Οικολογία - Περιβάλλον –Φύση, Πολυπολιτισμικότητα (Εγώ και ο Άλλος), Λογοτεχνία και άλλες τέχνες, Βιβλιοθήκη, Ο κύκλος της ζωής (ζωή-θάνατος), Πορτραίτα μεγάλων λογοτεχνών (Ελλήνων και ξένων και της λογοτεχνίας για μικρούς και για ενηλίκους), Ποίηση και πως να παίξουμε μαζί της, Οικογενειακές / φιλικές σχέσεις, Ταξίδια, Αθλητισμός, Το σώμα.

Τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής έχουν αναλάβει τη σύνταξη των κειμένων που θα περιγράφουν το περιεχόμενο και τη μορφή των εν λόγω «φακέλων» ώστε στη συνέχεια να γίνουν δύο σχετικές Προσκλήσεις Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, τόσο για το περιεχόμενο (επιστήμονες), όσο και για την παραγωγή τους (εταιρείες παραγωγής κ.λπ). Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη…

Ε. Ψηφιακή Συνάντηση Μαθητών-Δημιουργών
Στο πλαίσιο αυτής της δράσης έχει καθοριστεί και φτιαχτεί χώρος στα γραφεία του ΕΚΕΒΙ (στούντιο) απ’ όπου θα γίνεται η «σύνδεση» με τα σχολεία. Έχει ήδη γίνει σχετική έρευνα, τόσο για τον μηχανολογικό εξοπλισμό (κάμερες, φώτα, μικρόφωνα, μόνωση), όσο και για το κατάλληλο λογισμικό που θα υποστηρίζει αποτελεσματικά την εν λόγω δράση.
Έχει παράλληλα γίνει ενημέρωση των συγγραφέων-δημιουργών κι έχει καταρτιστεί λίστα όσο επιθυμούν να συμμετέχουν στις «ψηφιακές συναντήσεις» (πλέον των 100 δημιουργών). Ήδη, 40 σχολεία, κυρίως απομακρυσμένα, έχουν κάνει αίτηση για συμμετοχή στην εν λόγω δράση.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό μας, μέχρι το τέλος του έτους, θα έχουν πραγματοποιηθεί οι πρώτες «συναντήσεις».
Έπειτα από συνεννόηση με το σχολείο και τους γονείς των παιδιών, ορισμένες από τις «συναντήσεις» θα βιντεοσκοπούνται, θα μοντάρονται και με τα βίντεο που θα προκύπτουν θα αναρτώνται στον ιστότοπό μας με ελεύθερη πρόσβαση.

Ζ. Δημιουργία Λεσχών Ανάγνωσης σε δημοτικά σχολεία.
Έχει καταρτιστεί και εμπλουτίζεται καθημερινά λίστα με τα σχολεία που επιθυμούν να δημιουργήσουν Λέσχες Ανάγνωσης και ζητούν τη στήριξη του προγράμματος.
Με βάση κοινωνικά, γεωγραφικά και άλλα κριτήρια, θα αποφασιστεί μέχρι το Πάσχα η πρώτη ομάδα από 30 σχολεία που θα επωφεληθούν από την υλικοτεχνική βοήθειά μας (ύψους έως 500 ευρώ) καθώς και την βοήθεια σε βιβλία. Το σύνολο των σχολείων που θα στηριχθούν είναι εκατό (100).
Αν επιθυμείτε το σχολείο σας να ενταχθεί στη δράση «Ενίσχυση ΔΣ για τη δημιουργία Λέσχης Ανάγνωσης» δεν έχετε παρά να το αιτηθείτε στέλνοντας ηλεκτρονικό μήνυμα στη διεύθυνση philanagnosia@ekebi.gr με τα στοιχεία του σχολείου σας και μια σύντομη περιγραφή των δράσεων που σκοπεύετε να αναλάβετε και του είδους της βοήθειας που επιθυμείτε να λάβετε.

Η. Αγορά βιβλίων για παιδιά για την ενίσχυση των βιβλιοθηκών των Δημοτικών Σχολείων.
Έχει ήδη πραγματοποιηθεί ένας πρώτος πρόχειρος διαγωνισμός και αγοράστηκαν 4500 βιβλία. Περίπου 3000 βιβλία έχουν ήδη δοθεί στα ΔΣ που έχουν πραγματοποιήσει ή προγραμματίσει επίσκεψη δημιουργού στο σχολείο τους.
Παράλληλα, έχει καταρτιστεί από την Επιτροπή ο κατάλογος για διενέργεια Διαγωνισμού για αγορά βιβλίων αξίας 370.000 ευρώ. Προβλέπουμε ότι ο διαγωνισμός αυτός, που θα είναι διεθνής, θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του σχολικού έτους, ώστε από τις αρχές του επόμενου σχολικού έτους να αρχίσουν να διανέμονται στα σχολεία τα καινούργια βιβλία. Υπολογίζουμε ότι σε κάθε σχολείο θα δοθούν τουλάχιστον 30-40 βιβλία για εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης τους, ενώ σε 100 από αυτά, που θα ενταχθούν στη δράση «Ενίσχυση ΔΣ για τη δημιουργία Λέσχης Ανάγνωσης», θα δοθούν άλλα τόσα για τη Λέσχη Ανάγνωσης.

Παρακαλούμε να ενημερώσετε τους συναδέλφους σας και, γιατί όχι, και τους γονείς των μαθητών σας για την πορεία και τις δυνατότητες του προγράμματος.
Προωθείστε τους αν θέλετε το παρόν μήνυμα.

Χρήσιμοι ηλεκτρονικοί κόμβοι:
www.ekebi.gr
www.philanagnosia.gr
www.mikrosanagnostis.gr
www.biblionet.gr

Είμαστε στη διάθεσή σας για επιπλέον ενημέρωση ή πληροφορίες,

Κώστας Κατσουλάρης
Καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης της Φιλαναγνωσίας
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ
Αθανασίου Διάκου 4 - 11742 Αθήνα
philanagnosia@ekebi.gr
www.philanagnosia.gr
Τηλ.: 2109200319 | Φαξ: 2109200305